Ivana Šojat Unterstadt tłum. Siniša Kasumović, Biblioteka Słów, Warszawa 2023, s.428, ISBN 978-83-963095-3-2 Akcja tej wielowątkowej powieści toczy się w Osijeku, stolicy chorwackiej krainy historycznej zwanej Slawonią. Jadąc nad dalmatyńskie wybrzeże, warto nieco zboczyć z głównego traktu i odkryć, jakie niesamowitości kryje to stutysięczne miasto nad Drawą. Jednym z jego perełek jest Chorwacki Teatr Narodowy – najstarszy teatr kontynentalnej Chorwacji. Budynek otwarto w 1866 roku, a od 1907 roku wystawiano w nim sztuki – w języku chorwackim, ale nie tylko, bo w austro-węgierskim wówczas Osijeku żyła również liczna społeczność węgierska, niemiecka i żydowska. Teatr ten pojawia się również na kartach powieści „Unterstadt”. Ivana Šojat tworzy w niej kalejdoskop z życia kilku osijeckich rodzin na przestrzeni wieków – zasadniczo od pierwszej wojny światowej do reżimu Tity. Lawinę wspomnień i pytań wywołuje u Katariny, artystki z Zagrzebia, śmierć matki. Wezwana przez przyjaciółkę rodziny przyjeżdża do Osijeku, do rodzinnego domu, by spotkać się, prawdopodobnie po raz ostatni, z rodzicielką, lecz na miejscu dowiaduje się, że przybywa za późno. Pozostaje jej uporządkować rodzinne sprawy. Przeglądając wyblakłe fotografie, uzmysławia sobie, jak w gruncie rzeczy niewiele wie o swoich przodkach, jak bardzo jest nieświadoma swojej przeszłości. A teraz, gdy …