Cenzura w Polsce została formalnie zniesiona 12 maja 1990 roku. Do tego czasu jej zniesienie było jednym ze stałych postulatów nie tylko środowisk opozycyjnych wobec ówczesnej władzy, ale takie żądanie pojawiało się też w wystąpieniach niektórych ówczesnych struktur środowisk związanych z ruchem wydawniczym. W zachowanych w Bibliotece Narodowej „Tezach Zarządu Głównego PTWK do dyskusji przed IX Zjazdem PTWK [1-2/XII.1988] przyjętych na posiedzeniu plenarnym w dniu 14 czerwca 1988 r.” zamieszczono znamienne i jak na tamte czasy radykalne sformułowania: „Lata ostatnich dwóch kadencji – za prezesury Stanisława Bębenka – władze PTWK poświęciły realizacji zadań programowych uchwalonych na dwóch poprzednich zjazdach, a równocześnie przezwyciężaniu tych nacisków i tendencji, które godziły w integralność, niezależność i samodzielność organizacji PTWK, prawa jej członków, możliwość nieprzerwanej pracy wydawnictw oraz ich samodzielność programową i gospodarczą… Potwierdza się słuszność uchwał PTWK i jego władz stojących na stanowisku jedności polskiej literatury oraz domagających się od cenzury ścisłego przestrzegania prawa i niczego więcej”. Tekst ten najlepiej obrazuje sytuację w zrewoltowanym wówczas – po okresie „solidarnościowego karnawału” w latach 1980-1981 oraz dramatycznych latach stanu wojennego – środowisku książki, które przez swoją najważniejszą w tym czasie organizację domagało się niemal pełnej niezależności i swobody. Akceptując przy tym istnienie cenzury, co w ówczesnych realiach wydawało się niepodważalne, PTWK żądało od władz, aby cenzura działała tylko w granicach prawa, co już było znaczącym wyzwaniem, i nie czyniła – jak lapidarnie napisano – „niczego więcej”. Że takie były nastroje większości w środowisku książki świadczy też śmiałe sformułowanie: „działalność i postawa władz PTWK, w tym jej Zarządu Głównego, zmierzająca do porozumienia na gruncie interesów rozwoju kultury polskiej i polskiej racji stanu, odrzucająca doktrynerstwo, sekciarskie zacietrzewienie i monopole jednej ideologii doprowadziła do napływu nowych członków PTWK i wzrostu liczby jej kół”. Ówczesną sytuację ekonomiczną i polityczną oddaje też stwierdzenie, że „okres ostatniej kadencji władz PTWK [7.XII.1984 – 30.XI.1988] zbiegł się z zasadniczymi, o przełomowym dla wydawnictw …