W ramach cyklu „Wydawcy i  księgarze dla Niepodległej” prezentujemy artykuły o ważnych dla polskiej kultury księgarzach i wydawcach. Artykuł dofinansowano ze środków Programu Wieloletniego Niepodległa na lata 2017-2022 w ramach programu dotacyjnego „Niepodległa”. Materiał dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa. Działalność księgarska w Wilnie Józef Zawadzki urodził się 7 lub 15 marca 1781 roku w Koźminie Wielkopolskim. W 1796 roku ukończył szkołę pijarów w Rydzynie, potem uczył się w Kaliszu. Praktyki odbył w  księgarni Wilhelma Gottlieba Korna we Wrocławiu i jego filii w Poznaniu oraz w firmie Breitkopf & Hartel w Lipsku. W 1803 roku Józef wyjeżdża do Wilna jako pracownik księgarni Jana Floriana Bietscha. W 1805 roku założył własną drukarnię. Po kilkumiesięcznych negocjacjach z Uniwersytetem Wileńskim, w czym pomagał mu Adam Kazimierz Czartoryski, został mianowany na dziesięć lat typografem Uniwersytetu. Dzięki tej umowie Zawadzki otrzymał zezwolenie na drukowanie i sprzedaż książek szkolnych, kalendarzy, książek do nabożeństwa oraz publikacji Uniwersytetu. Prowadził także wypożyczalnię książek. Dzięki własnym nakładom i pożyczce od swego protektora, księcia Czartoryskiego, sprowadził nowe maszyny drukarskie z czcionkami różnych alfabetów, zadbał o zatrudnienie odpowiednich fachowców i w ten sposób udało się mu w miejsce zaniedbanej oficyny uniwersyteckiej zorganizować nowoczesną drukarnię. Jako pierwszy na ziemiach polskich zatrudniał w swojej drukarni korektorów. Jak podaje „Słownik pracowników książki polskiej”: „Przejęta przez Zawadzkiego drukarnia miała 11 pras – 7 z nich zniszczonych, zestawy czcionek niekompletne, lokal zaniedbany; personel liczył 8 osób. Po dwu latach Zawadzki dysponował 12 prasami – 2 z nich najnowszego typu sprowadzone z za granicy i  117 kasztami rozmaitych pism. (…) Sprowadził z  Poznańskiego zecerów i preserów, którzy kształcili następnych fachowców w swoich zawodach; w 1806 personel liczył 35 osób”1. …