„W ciągu kilkudziesięciu lat mojej pracy zawodowej  cztery razy byłem żołnierzem, brałem udział w dwóch wojnach i dwóch powstaniach, byłem ciężko ranny na ulicach Warszawy podczas tak zwanej „łapanki”, dwa razy został doszczętnie zniszczony mój dorobek w Poznaniu i w Warszawie, po powstaniu wywieziony zostałem do obozu; przez cztery lata pracowałem w ruchu oporu. Jak na jedno pokolenie to chyba zbyt wiele, a przecież nie byłem wyjątkiem. Biorąc w tych latach czynny udział w życiu organizacji księgarskich, w codziennych trudach księgarza i wydawcy, wówczas jako jeden z najmłodszych, a obecnie już jeden z ostatnich, czuję się w obowiązku przekazania pisemnego śladu naszej pracy”. Tymi słowami otwiera swój tom wspomnień z połowy lat siedemdziesiątych XX wieku bohater tego szkicu, księgarz, antykwariusz i  wydawca działający w Sosnowcu, Poznaniu, Warszawie, a przejściowo także w Hamburgu, Rzymie, Londynie i Paryżu, jeden z ciekawszych przedstawicieli przedwojennego rynku książki, człowiek oddany ruchowi księgarskiemu i wydawniczemu na przestrzeni kilku dekad  bolesnych dziejów Polski w ostatnim stuleciu, Stefan Dippel. Urodził się 27 maja 1901 roku w Sosnowcu jako najmłodsze dziecko Karola i Józefy z domu Podczaska. Miał dwóch braci i siostrę. Karol Dippel był urzędnikiem kolejowym, człowiekiem oczytanym, kolekcjonującym książki oraz uzyskiwane korespondencyjnie autografy znanych pisarzy (posiadał m.in. podpis Lwa Tołstoja). Gromadził również znaczki pocztowe, składające się z czasem na obfity, interesujący zbiór. Jako miłośnik słowa drukowanego odkupił plajtującą księgarnię od małżonków Julii i Stanisława Jędrzejków, prowadzących ją w robotniczej dzielnicy Sosnowca, przy ul. Orlej. Przejąwszy firmę, sprowadzał do niej publikacje z Warszawy i Łodzi, a kiedy okazało się, że sprzedaż jest niewielka, rozszerzył asortyment na materiały piśmiennicze oraz zabawki. W prowadzeniu księgarni pomagała mu żona oraz córka, a także Stefan, gdy został nastolatkiem. Na razie jednak chłopca nie ciągnęło do książkowego biznesu. Kiedy ukończył 18 lat, zgłosił się jako ochotnik  z grupą kolegów do służby ochotniczej w 1. Pułku Strzelców Bytomskich w Koniecpolu. Służył także na tyłach w wojnie polsko-bolszewickiej. Po przejściu do cywila objął rodzinny interes w Sosnowcu. Zrezygnował z innych artykułów na rzecz książek, wyjątek robiąc tylko dla wysokiej jakości artystycznych pocztówek, sprowadzanych z krakowskiego Salonu Malarzy Polskich. W 1924 roku zdecydował się na pierwsze, na razie jeszcze jednorazowe, wydawnictwo własne: był nim „Album z widokami Sosnowca”, który szybko rozszedł się wśród nabywców. Rok później Stefan Dippel, poważnie myśląc o rozwinięciu swojej księgarnianej oraz wydawniczej profesji, zgłosił się jako wolontariusz na praktykę do warszawskiej firmy Gebethnera i Wolffa. Po jej zakończeniu ze zwiększoną energią przystąpił do rozwoju sosnowieckiej placówki. Uznawszy, że trudny i raczej nieprzyjazny dla książki teren Sosnowca nie rokuje nadziei na powodzenie w branży księgarnianej, podjął decyzję o założeniu nowej firmy w większym mieście. Wybór padł na Poznań. Cenna innowacja Uruchomił ją w jednym z centralnych punktów miasta, przy placu Wolności 11. Nie zrezygnował przy tym z placówki w Sosnowcu,  prowadzonej nadal przez jego rodziców. Wkrótce jednak śmierć zabrała pana Karola, co skłoniło Stefana do zamknięcia księgarni przy ul. Orlej i skupieniu całej energii na rozwijaniu firmy poznańskiej. Dzięki przyjaźni z Gebethnerem i Wolffem uzyskał od nich wysoki kredyt na korzystnych warunkach i zainwestował w szeroki asortyment książkowy. Od 1928 roku sprowadzał także nuty. Bardzo wartościową innowacją okazało się uruchomienie w roku 1931 przy księgarni Czytelni Dippla z wypożyczalnią, obejmującą również abonentów zamiejscowych. Czytelnia Dippla cieszyła się dużym powodzeniem niemal w całej Wielkopolsce. W 1938 roku miała …