Chociaż umierając, miał niespełna lat 29, na trwale zapisał się w dziejach literatury. I to nie tylko polskiej. Bo nowelistyka Tadeusza Borowskiego, którego setna rocznica urodzin minęła 12 listopada 2022 roku, to arcydzieło piśmiennictwa światowego. Urodzony w Żytomierzu, mieście, które po traktacie ryskim znalazło się poza granicami Polski. Liczył trzy lata, kiedy Sowieci aresztowali jego ojca, działacza Polskiej Organizacji Wojskowej, zmuszając do pracy przy budowie Kanału Białomorskiego. Nieco później do syberyjskiego łagru nad rzeką Jenisej trafiła matka przyszłego pisarza. Tadek, razem ze starszym o cztery lata bratem Juliuszem, pałętał się po sierocińcach i domostwach krewnych. Aż nadszedł rok 1932. II Rzeczpospolita zawarła pakt o nieagresji ze Związkiem Sowieckim, ze skutkiem ubocznym w postaci wymiany personalnej. Czołowi polscy komuniści, nierzadko pochodzenia żydowskiego, opuścili sanacyjne więzienia, wyjeżdżając do ojczyzny proletariatu, gdzie wkrótce stanęli przed plutonami egzekucyjnymi. Natomiast do II RP powrócili Polacy więzieni w Kraju Rad. Pośród nich Stanisław Borowski. Wkrótce dołączyli do niego synowie, a następnie żona. Tadeusz kontynuował edukację w gimnazjum im. Tadeusza Czackiego. Mieściło się ono wtedy przy ulicy Kapitulnej. Przed trzydziestoma laty dotarłem do kilku …