Jacek Łukasiewicz, poeta, eseista, krytyk literacki, profesor w Uniwersytecie Wrocławskim, od lat szkolnych przyjaźnił się ze Stanisławem Grochowiakiem. Razem studiowali polonistykę, publikowali w tych samych pismach literackich. Przyjaźń ta trwała aż do śmierci twórcy „Agrestów”. Łukasiewicz stał się jakby depozytariuszem jego pisarskiej spuścizny, jednym z ważniejszych jej interpretatorów. Teraz podejmuje problem wrażliwości swego przyjaciela na […]

Stanisław Stabro dzieląc powojenną literaturę, przyjął kryteria historyczne i socjologiczne, wyodrębniając według nich pięć okresów: U progu nowej rzeczywistości (1944-1948); W cieniu socrealizmu (1949-1956); Złudzenia małej stabilizacji (1956-1968); Od kontestacji do „Solidarności” (1968-1989); Barwy niepodległości (1990-2000). Z pewnością jest to podział słuszny, choć wyraźnie wyznaczają go wydarzenia polityczne. Jak w kalejdoskopie, w każdym z tych […]

Mimo, że w ostatnim półwieczu kilkakrotnie wznawiano „Prawem i lewem. Obyczaj na Czerwonej Rusi za panowania Zygmunta III” oraz „Życie polskie w dawnych wiekach. Wiek XVI-XVII”, to jednak całkowitemu czytelniczemu zapomnieniu uległ autor tych książek. A był osobowością pisarską nietuzinkową, która pod koniec dziewiętnastego wieku odegrała niebagatelną rolę w kształtowaniu myślenia historycznego inteligencji polskiej trzech […]

Tytuł książki ma w sobie coś z paradoksu, ponieważ sugeruje, że zapoznamy się z poglądami Gombrowicza na sztukę. Ale gdzie ich szukać, skoro granica między literaturą, a publicystyką oraz życiem w przypadku Gombrowicza właśnie są bardzo płynne. Przecież „Dzienniki” są kolejną emanacją jego twórczości literackiej, a zatem stać się mogą co najwyżej egzemplifikacją poglądów, ale […]

Wywiady i szkice Krzysztofa Masłonia zamieszczone w „Lekcji historii najnowszej” wskazują na to, że autor podziela Mackiewiczowskie motto – „jedynie prawda jest ciekawa” – więc chyba mamy już poważnego kandydata do kolejnej edycji nagrody literackiej, której patronuje twórca „Drogi donikąd”. Do rozmów ze swymi interlokutorami Masłoń jest zawsze doskonale przygotowany. Bywa dociekliwy, nie unika stawiania […]

Znany z lewicowych poglądów kolumbijski noblista Gabriel Garcia Marquez odbył na początku lat 80. szereg rozmów ze swoim przyjacielem, pisarzem i dziennikarzem Plinio Apuleyo Mendozą. Po ponad 20 latach książka ta ukazała się w języku polskim. Przyjacielski, momentami intymny charakter tych rozmów sprawia, że Marquez bardzo się otwiera, zwłaszcza gdy mówi o swojej rodzinie i […]