Barwna biografia artystyczna Bronisława Zelka (1935–2018), jednego z najwybitniejszych twórców polskiego plakatu. Grafik, autor wielu krojów pisma, malarz, wykładowca akademicki; laureat wielu prestiżowych krajowych i międzynarodowych nagród i wyróżnień artystycznych. Studiował w warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych, w pracowni prof. Henryka Tomaszewskiego (dyplom w 1961). Projektował plakaty społeczne i kulturalne, okładki książek i czasopism, liternictwo. Jego prace wyróżniają się znakomitym zintegrowaniem obrazu z typografią, intrygującą symbiozą ilustracji i zmultiplikowanego liternictwa, oszczędną kolorystyką. Znany jest z plakatów filmowych reklamujących „Ptaki” Hitchcocka, „Głód” Carlsena, „Pomyłkę szpiega” Dormana, „Zabić drozda” Mulligana. Były to dzieła sugestywne, budziły niepokój, wywoływały strach. Oprócz nich zapisały się w pamięci widzów plakaty: do filmów „Król Edyp”, „Fałszywe banknoty”, „Ape Regina”, na „VIII Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina”, „Jazz Jamboree 68`” czy „PZU… i głowa spokojna”. Z jego krojów pisma, które zrobiły międzynarodową karierę, najczęściej stosowane były i nadal pozostają: New Zelek, Zelek Black, Zelek Bold, Boldline i Shadline.
Bronisław Zelek należał do grupy projektantów (razem z Markiem Freudenreichem i Leszkiem Hołdanowiczem), która przełamała obowiązujące w latach sześćdziesiątych zasady wizualne określające „polską szkołę plakatu”. Młodzi graficy zmienili reguły projektowania, odrzucili konwencję malarską, projektowali prace o specyficznej poetyce, eksperymentowali z fotografią, uczynili liternictwo nośnikiem treści plakatu.
Na początku lat dziewięćdziesiątych artysta zajął się malarstwem. Tworzył obrazy i kolaże inspirowane naturą: abstrakcyjne, uwolnione od związków z widzialną rzeczywistością. Skupił się na grze barwnych linii i plam, form i struktur, wyobrażeniach stabilności i chaosu. Kompilował je przy pomocy komputera. Zafascynowany graficznym kształtem słów i wyrazów w intrygującym cyklu „Ptaki”, podporządkował się magii i kształtom liter. Kolejnym tematem głównym jego obrazów została muzyka. Wyeksponował w nich rytm, emocjonalność, ekspresję i powtarzalność dźwiękowych obszarów i przestrzeni.
Ciekawą część książki stanowi opis warszawskiego środowiska projektantów graficznych w latach sześćdziesiątych, wspomnienia Zelka o pracowni prof. Henryka Tomaszewskiego w warszawskiej ASP i niekonwencjonalnych sposobach projektowania plakatów. Znajdziemy w niej również wstrząsający tekst poetycki „Zapach tajgi”, napisany przez artystę w 2010 roku, o deportacji rodziny Zelków 10 lutego 1940 roku na Wschód i jej sześcioletnim pobycie na zesłaniu we wsi nad Jenisejem.
Książką o Bronisławie Zelku młoda graficzka i typografka Małgorzata Bartosik zajmowała się cztery lata. Jest nie tylko jej autorką, ale także projektantką formy graficznej i przygotowała ją do druku. Publikacja została wyróżniona w tegorocznej, 64. edycji konkursu Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek „Najpiękniejsze Polskie Książki 2023”.
Polsko-angielska wersja językowa.
