Niedziela, 2 maja 2021
WydawcaBiblioteka Słów, Instytut Literatury
AutorJoanna Domańska
RecenzentMagdalena Szkwarek
Miejsce publikacjiWarszawa, Kraków
Rok publikacji2021
Liczba stron144
Tekst pochodzi z numeru MLKMagazyn Literacki KSIĄŻKI 4/2021

Zachwycający debiut powieściowy Joanny Domańskiej to przede wszystkim tekst o kobietach: narratorka odwiedza po latach babkę, która ją wychowywała. Matka, która wyjechała za granicę, jest w tej opowieści postacią marginalną. Babka jest najważniejsza, jest Tą, Która Wie Lepiej, a więc rozumie więcej i widzi więcej, żyje w symbiozie z przyrodą, zna się na roślinach, a niektórzy uważają nawet, że decyduje o życiu i śmierci. Ma swoje obrzędy i rytuały, m.in. wygrzewa się w słońcu, z którego czerpie energię do życia. A życie u boku męża naznaczonego wojną wymagało energii, odwagi i wytrzymałości… Zwłaszcza gdy mieszka się w domu również naznaczonym wojną. Wnuczka uciekła stamtąd dawno temu, kiedy umiała już zaciskać zęby mocniej niż pięści. Ciążyły jej mieszanki ziół i emocji, ciężka ręka dziadka i słowa, które jak już postanowią zamieszkać w człowieku, to nie sposób się ich pozbyć. Teraz wraca i chce się dowiedzieć przede wszystkim, kto jest jej ojcem.

Miejsce, które kiedyś pachniało ziołami, dzisiaj śmierdzi moczem i niedopranymi ubraniami. W domu została babka, wspomnienia, ślady przeszłości, której nie można wyrwać z korzeniami (a te mogą sięgać naprawdę głęboko), niedomówienia i historie-przypowieści, które być może pozwalają trochę lepiej zrozumieć to, co było i to, co jest.

No i są jeszcze drzewa. Drzewa jak drzewa i ludzie jak drzewa.

Ta krótka, patchworkowa opowieść, złożona ze skrawków wspomnień i migawek z teraźniejszości, jest wielowymiarową i uniwersalną opowieścią o życiu, o pamięci i zapomnieniu; o tym, co kształtuje naszą tożsamość; o przemocy wobec ludzi i zwierząt; o Wielkiej Historii i małych historiach, o przeznaczeniu i o tym, co w nas ocalało z naszych przodków. To także powieść o konfrontacji ze sobą i innymi opowiedziana poetyckim językiem, za którym kryje się ból, gniew, żal, niecierpliwość, ale też trudna miłość, bliskość, a nawet czułość.

To jest także, a może przede wszystkim, opowieść o domykaniu historii. Czy jesteśmy na to gotowi?

Podaj dalej
OCEŃ KSIĄŻKĘ