środa, 9 lutego 2022
WydawcaZnak Horyzont
AutorAndrzej Krawczyk
Recenzent(pd)
Miejsce publikacjiKraków
Rok publikacji2021
Liczba stron444
Tekst pochodzi z numeru MLKMagazyn Literacki KSIĄŻKI 1/2022

Bośnia i Hercegowina, bo taką pełną nazwę nosi państwo leżące w środku Półwyspu Bałkańskiego, ma najbardziej skomplikowaną strukturę ze wszystkich państw na świecie. Poprzednio była to jedna z sześciu republik tworzących Jugosławię za czasów prezydenta Josipa Broz Tito. W 1992 roku wybuchła krwawa wojna, którą zakończył traktat pokojowy zawarty pod koniec 1995 roku w amerykańskim miasteczku Dayton i który – ku zaskoczeniu wielu obserwatorów – zapewnia od tego czasu względne bezpieczeństwo mieszkańcom. Państwo składa się z dwóch „entitetów”, co można tłumaczyć jako „podpaństwa”: Federacji Bośni i Hercegowiny, gdzie mieszkają Bośniacy, nazywani teraz Bošniakami, czyli ludność wyznająca islam, wraz z katolickimi Chorwatami, oraz Republiki Serbskiej, zamieszkałej przez prawosławnych Serbów. Dodajmy jeszcze, że niewielki dystrykt Brčko ma oddzielny status, a walutą jest „konvertibilna marka”, chociaż w obiegu równolegle jest euro.

Autor jest historykiem z wykształcenia, a dyplomatą z zawodu. Książka, której podtytuł brzmi „Krótka historia kraju trzech narodów”, powstała jako rezultat szerokich studiów, ale też dzięki wiedzy i unikalnym kontaktom zdobytym, gdy był ambasadorem w Sarajewie. Niedawna wojna i okres po jej zakończeniu zajmują zasadniczą część pracy, którą poprzedza gruntowne studium historyczne ukazujące czytelnikowi mało znaną, a burzliwą historię kraju – od świetności w średniowieczu, jako spadkobiercy części rozpadającego się imperium bizantyjskiego, przez wielowiekowe panowanie tureckie, a potem kilka dziesięcioleci panowania austro-węgierskiego, zakończonego słynnym zamachem na następcę tronu arcyksięcia Franciszka Ferdynanda, co było bezpośrednią przyczyną wybuchu I wojny światowej. Po niej była to część Królestwa Jugosławii, a potem w trakcie II wojny światowej część Niezależnego Państwa Chorwackiego i obszar walk partyzanckich, wreszcie Jugosławia czasów Tity i krwawa wojna domowa, a teraz stabilizacja i jednocześnie ciągłe niepokoje. Ostatni rozdział nosi znamienny tytuł: „Co dalej z Bośnią?”, na koniec autor dodał postscriptum napisane w marcu 2021 roku. Ogarnięcie i przedstawienie tej ogromnie skomplikowanej tematyki przyniosło mu Nagrodę im. prof. Jerzego Skowronka za 2021 rok.

Podaj dalej
OCEŃ KSIĄŻKĘ