Czwartek, 4 marca 2021
WydawcaKsiążkowe Klimaty
AutorAyfer Tunҫ
TłumaczenieAgnieszka Erdoğan
RecenzentAdam Słupski
Miejsce publikacjiWrocław
Rok publikacji2020
Liczba stron404
Tekst pochodzi z numeru MLKMagazyn Literacki KSIĄŻKI 2/2021

„Historie z ojczyzny” stanowią osobiste spojrzenie Ayfer Tunҫ na rodzinne i kulturowe korzenie, mentalność współziomków, zachodzące zmiany społeczne i ich wpływ na sposób myślenia kilku pokoleń mieszkańców Turcji. Autorka otwiera tom kilkoma esejami. Już pierwszy z nich brzmi oskarżycielsko. Pisarka bez ogródek przedstawia swój kraj jako nietolerancyjny, który fałszuje historię i wymazuje z niej niewygodne fakty. W kolejnych kilku tekstach łagodzi ton. Następuje bowiem osobiste spojrzenie narratorki na słowo „ojczyzna” z różnych punktów widzenia. To sentyment do rodzinnych stron, refleksja związana z nieuchronnymi zmianami, czy też krytyka ksenofobii. Później czytelnik poznaje ludzi, zwykłych ludzi.

Narracja kilkudziesięciu historii przebiega z dystansu. Tunҫ opowiada, zanurzając się w miejscową społeczność z dala od metropolii. Czasem jesteśmy świadkami wydarzeń fundamentalnych dla lokalnych mieszkańców, innym razem to zwykłe historie, czasem porywające, niekiedy wzruszające, bywa, że nudne. Z nich powoli wyłania się portret prowincjonalnej Turcji. Wierność tradycji, gościnność, hołdowanie relacjom rodzinnym, a z drugiej strony patriarchalizm, nietolerancja i brak zrozumienia dla odmienności. Autorka wyraźnie skraca dystans, gdy wprost piętnuje nacjonalizm i mentalne ograniczenia. To uniwersalne zjawisko, tak bardzo widoczne również w innych społecznościach, Ayfer Tunҫ łagodzi żartem, gdy ludzi pokazuje z bliska, zaglądając niemal w ich dusze.

Ostatnie teksty poświęcone są rozważaniom, czym jest tytułowa ojczyzna. Każdy widzi ją inaczej, ponieważ chce, aby tak ważne słowo wiązało się z czymś bardzo osobistym, co bohaterowie chcą przeżyć, ale co nie wszystkim jest dane. To swoista klamra, która ogólniejszym określeniom sformułowanym w esejach otwierających tom nadaje zróżnicowany i bardzo osobisty charakter, od poczucia spokoju do niespełnienia.

„Historie z ojczyzny” wymagają cierpliwości. Pomagają zauważyć, że społeczeństwo, którego książkowy obraz prowadzi czytelnika od lat siedemdziesiątych dwudziestego wieku do czasów współczesnych, w sercach swoich przedstawicieli mieszkających z dala od wielkomiejskiego zgiełku odbiega od przypuszczalnego wzorca, jaki miał w głowie Mustafa Kemal.

Podaj dalej
OCEŃ KSIĄŻKĘ