Fundamentalna praca niemieckich badaczy porządkująca
wiedzę o ikonach, zarówno bizantyjskich,
jak i tworzonych w wielu innych ośrodkach
prawosławia, będąca z pewnością niezwykle
ciekawym głosem w międzynarodowej dyskusji
o ikonach, bo, jak mówi jej podtytuł, zajmuje
się i faktami, i legendami. Dobrze się stało,
że wydawca zdecydował się na jej wznowienie,
gdyż jest to gruntowne kompendium wiedzy
o ikonach i ich tworzeniu („pisaniu”). W książce
omówiono nie tylko główne ośrodki, w których powstawały, lecz też
zebrano systematykę tematów przedstawianych na ikonach, ich form oraz materiałów i technik malarskich. Na koniec omówiono „przedstawieniowy
język ikon”, jak też ikonę jako dzieło sztuki.

Jest znamienne, że w odróżnieniu od wielu prac na ten temat, w których
głównie omawia się i akcentuje dzieła bizantyjskie oraz ruskie i rosyjskie,
tutaj autorzy omawiają też niezwykle interesujące nurty z tradycji tworzenia
ikon na Bałkanach. Znaczące jest przy tym, że okładkę zdobi właśnie bałkańska
ikona – fragment dzieła przechowywanego w Galerii Sztuki w Skopie,
stolicy Macedonii. Wspomina się też o ikonach powstałych na Bałkanach, nie
tylko w Grecji, ale też w Bułgarii i Macedonii, w Serbii i na Wołoszczyźnie,
w Mołdawii i Siedmiogrodzie. Mowa jest również o klasztorach na słynnej
Górze Atos, a wśród nich Monastyrze Chilendarskim, który został założony
przez serbskiego króla Stefana Nemanię
i stał się wielkim i zasłużonym
ośrodkiem dla kultury i narodowego odrodzenia Serbii. Stamtąd pochodzi
ikona, na której przedstawiono samego króla (jako mnicha) wraz z jego synem
św. Sawą, późniejszym patronem Serbii.

Wśród imponującego zbioru przedstawionych w książce ikon,
w rozdziale zatytułowanym „Wizerunki Matki Boskiej z Dzieciątkiem
na ręku”, znajduje się dobrze nam znana „Matka Boża Częstochowska”
zwana też Czarną Madonną, o której napisano, że jest „jednym z najsłynniejszych
cudownych obrazów z pogranicza kulturowego między
katolickim Zachodem i ortodoksyjnym Wschodem”.