
Czesław Miłosz żył 93 lata. Jego biografię Andrzej Franaszek zmieścił na 992 stronach. Antoniego Słonimskiego, lat 81, Joanna Kuciel-Frydryszak zamknęła w niespełna pięciuset. Jak to możliwe, że Rainer Stach opisał jedynie pięć lat życia Franza Kafki na prawie siedmiuset stronach?
Trzytomowa biografia autora „Procesu” jest w trakcie publikacji. Właśnie otrzymujemy jej drugą część. Jak wiemy z licznych informacji prasowych, niemiecki biograf pracował nad swoim opus magnum aż 18 lat, z czego najdłużej właśnie nad środkowym tomem. W 1910 roku Kafka rozpoczął pisanie swojego dziennika i tym właśnie tropem podążył jego biograf, opierając na nich swoją książkę.
Nie jest to jednak jedyne źródło, które stanowi podstawę publikacji. Duża część czerpie wiadomości z korespondencji z Felicją Bauer, narzeczoną pisarza. Odkrycie jej spuścizny diarystycznej zawdzięczamy właśnie Stachowi, a przez to, że zachowało się wiele listów obojga narzeczonych, materiał był bardzo interesujący. To sprawia, że powstała książka nie jest kolejną powtórką znanych już informacji podawanych w poprzednich biografiach.
Co ciekawe, autor stara się pokazywać pisarza nie tylko z tej stereotypowej strony melancholika, artysty, egocentryka, wrażliwca. W wyniku analizy źródłowej widać, że Kafka miewał także wiele pogodnych okresów, ale te rzadziej był odnotowywane w listach lub dziennikach. Pokazuje to, że Rainer Stach to nie tylko sprawny badacz, ale i dobry psycholog o wyważonych sądach wobec swojego bohatera.
„Lata decyzji 1910-1915” to biografia nie tylko Kafki, ale i osób mu najbliższych. Rodziców, którzy mierzą się z przekazaniem rodzinnego sklepu galanteryjnego. Relacji między siostrami i ich mężami, którzy walczyli o wpływy w rodzinie, skoro jedyny syn nie spełniał oczekiwań ojca. To także dokument ilustrujący dwudziestowieczne dzieje kultury żydowskiej, syjonizmu oraz mapa miejsc, z którymi pisarz był związany.
Holistyczna formuła książki stanowi wyzwanie przed czytelnikami chcących dopiero poznać Franza Kafkę, ale jest też gratką dla wielu osób, których autor „Zamku” fascynuje.