Piątek, 27 sierpnia 2021
WydawcaKarakter
AutorMarcin Wicha
RecenzentGrzegorz Sowula
Miejsce publikacjiKraków
Rok publikacji2021
Liczba stron260
Tekst pochodzi z numeru MLKMagazyn Literacki KSIĄŻKI 8/2021

Brawurowo napisana zbeletryzowana, na poły autentyczna, na poły wymyślona biografia Kazimierza Malewicza, malarza, twórcy suprematyzmu, autora słynnego „czarnego kwadratu”. Uderza jej powieściowa niemal fabuła, zaskakująca, oryginalna narracja, ale niech to nie zwiedzie czytelnika – cztery strony przypisów, ponad trzy wykorzystanych tytułów, w większości rosyjskich. „Kierunek zwiedzania” może nie być literaturą faktu, jak uprzedza sam Wicha, z pewnością jednak jest zbiorem opracowanych literacko faktów.

Tytuł zdradza konstrukcję książki: to niejako wystawa poświęcona Malewiczowi, przegląd informacji o nim, wydarzeń, zapisków, domysłów, zmyśleń, dopuszczalnych przeinaczeń i kompletnej fikcji. Wicha zebrał bodaj wszystko, do czego dało się dotrzeć; jak zwykle w przypadku postaci uwikłanych w historię – a działo się wtedy dużo, malarz urodził się w 1879, przełom stuleci to okres buntów społecznych, ale i rebelii w sztuce, narodzin awangardy – oceny pozostawione przez osoby z kręgu bohatera nie mogą być jednoznaczne, co pozwala na snucie domysłów i różnorakie interpretacje zachowań. Wskazując czytelnikowi kierunek zwiedzania tej biograficznej ekspozycji, podsuwa mu tropy, ale bynajmniej nie wciąga na wystawę siłą – stara się zaciekawić, bo Malewicza tezy i obrazy łatwo przyswajalne nie były.

Nie powinien jednak Wicha mieć żadnych kłopotów z pozyskaniem widzów – ta książka sama w sobie jest czymś niezwykłym. Warto przypatrzyć się typografii, składowi, projektowi stron, wykorzystaniu znaków interpunkcyjnych jako słów nieomal, fraz całych – tu wszystko jest świadome, przemyślane, odpowiednio ustawione. Projektantem książki jest Przemek Dębowski, zakładam, że współpraca z autorem, który też przecież jest praktykującym grafikiem, musiała być nie lada frajdą. W rozmowie z Poliną Justovą Wicha mówi: „W pisaniu najbardziej interesuje mnie, jak pracują słowa. Co trzeba zrobić, żeby działały, były aktywne, uwalniały się od rutyny”. Proste – trzeba wskazać kierunek zwiedzania.

Podaj dalej
OCEŃ KSIĄŻKĘ