Niedziela, 2 października 2022
WydawcaFronda
AutorPiotr Łopuszański
RecenzentTomasz Zb. Zapert
Miejsce publikacjiWarszawa
Rok publikacji2022
Liczba stron408
Tekst pochodzi z numeru MLKMagazyn Literacki KSIĄŻKI 9/2022

Kolejna nader wnikliwa i odkrywcza książka czołowego biografisty (vide: opowieści o Zbigniewie Nienackim, Gustawie Holoubku, o Bolesławie Leśmianie nie wspominając) opowiada o naszym najwybitniejszym astronomie. Dociekliwy autor wyjaśnia między innymi, skąd wzięły się próby germanizacji Mikołaja Kopernika. „Niemieccy historycy pisali jego pierwsze »naukowe« biografie w XIX wieku, w okresie Kulturkampf, gdy miasta kopernikowskie: Toruń, Frombork, Olsztyn, Lidzbark, znajdowały się pod pruskim panowaniem. Pisano o Koperniku, że był Niemcem. Później twierdzono, że zmarł w… Prusach Wschodnich, co nie jest prawdą. (…) Warto wiedzieć, że astronom nigdy nie był w państewkach niemieckich. Niemieccy historycy ignorują wszelkie związki Kopernika z Polską i polskością. A przecież nigdy nie deklarował, iż jest Niemcem, natomiast pisał o polskiej ojczyźnie. Warto także pamiętać, że po powstaniu warszawskim niemieccy żołnierze wysadzili piękny pomnik astronoma w Warszawie. Moim zdaniem ten czyn pozbawia Niemców prawa do nazywania Kopernika ich rodakiem”.

A co w istocie wiemy o jego genealogii? Rodzina matki, Watzenrodowie, była pochodzenia niemieckiego. Mieszkając przez kilka pokoleń w krzyżackim Toruniu, poznała realia życia w państwie zakonnym. Wśród zasłużonych przedstawicieli klanu był Lucas Watzenrode Starszy, który walczył przeciwko Krzyżakom w wojnie trzynastoletniej, i jego syn, Łukasz, późniejszy biskup warmiński. Natomiast rodzina Koperników była, sądząc po nazwisku, rodziną polską. Wiemy, że ojciec (i prawdopodobnie dziad) astronoma mieszkał w Krakowie. Kopernikowie mogli pochodzić z Polski centralnej lub z Małopolski. Nazwisko wzięło się od łacińskiej nazwy miedzi (cuprum). W Polsce było kilka terenów, gdzie znajdowały się jej kopalnie, np. okolice Kielc, gdzie jest Miedziana Góra.

Podaj dalej
OCEŃ KSIĄŻKĘ