W rozdziale pt. „Losy aktorów w Generalnym Gubernatorstwie” czytamy: „Już w początkach wojny zarysował się wyraźny podział wśród aktorów. Po jednej stronie znaleźli się ludzie, którzy przede wszystkim czuli się obywatelami kraju i od pierwszych chwil okupacji niemieckiej i sowieckiej szukali sposobów walki, zapominając o wykonywanym przez siebie zawodzie. (…) Byli wśród nich tacy, których Polska pewnie »przerażała«. Tak jak Czesława Miłosza, uważającego »bezustanne ofiary, konspiracje i powstania za zupełny nonsens«. (…) Byli także wśród aktorów ludzie, tych była zdecydowana mniejszość, którzy z okupantami współpracowali. Ich losy będzie najtrudniej prześledzić. Na zdradę ich rzadko można znaleźć niezbite dowody”.

Wielu aktorów odegrało istotną rolę w konspiracji. Choćby Andrzej Szalawski. Bohater jednego z najbardziej tragicznych epizodów w historii polskiego aktorstwa, do końca życia (zmarł w 1986 roku) nie doczekał się rehabilitacji. Do dziś zresztą czasami wypomina mu się pobyt za kratkami, spowodowany czytaniem tekstów w hitlerowskiej kronice wojennej „Deutsche Wochenschau”. Choć pracował w tej instytucji za wiedzą kontrwywiadu Armii Krajowej. Był wybitnym aktorem. Dość przypomnieć kreacje filmowe: Jurand w ekranizacji sienkiewiczowskich „Krzyżaków”, rotmistrz w „polskim westernie” „Wilcze echa”, Buchholz w adaptacji reymontowskiej „Ziemi obiecanej”, sędzia w „Znachorze” – na kanwie powieści Tadeusza Dołęgi-Mostowicza, czy telewizyjna rola capo di tutti capi w „Selekcji” wedle prozy Waldemara Łysiaka.