środa, 28 sierpnia 2019
WydawcaBiały Kruk
AutorSándor Petőfi
RecenzentJanusz Drzewucki
Miejsce publikacjiKraków
Rok publikacji2019
Liczba stron232
Tekst pochodzi z numeru MLKMagazyn Literacki KSIĄŻKI 8/2019

Pięknie, a raczej jak mówią w Krakowie – przepięknie wydany wybór poezji Sándora Petőfiego, największego i najsłynniejszego poety węgierskiego w przekładzie Jerzego Snopka (nawiasem mówiąc, od 2016 roku ambasadora RP w Budapeszcie), który ponadto książkę opatrzył wyczerpującym posłowiem „Polskie dzieje Petőfiego”.

Petőfi (1823-1849) zasłynął nie tylko jako najświetniejszy przedstawiciel romantyzmu na Węgrzech, ktoś, kto najcelniej i najpełniej wyraził w poezji węgierskiego ducha, kto wpłynął na węgierską umysłowość i emocjonalność, ale także jako uczestnik węgierskiej Wiosny Ludów. Był współtwórcą ugrupowania radykałów Młodzi Węgrzy, którzy w marcu 1848 ogłosili manifest, a w nim domagali się zniesienia pańszczyzny i cenzury, równości wszystkich obywateli wobec prawa, wreszcie powołania niezależnego rządu węgierskiego, krótko mówiąc – niepodległości. Zginał w bitwie pod Segesvarém (dzisiaj Sighisoara) 31 lipca 1849 roku jako adiutant generała Józefa Bema. Do historii przeszedł jako wzór poety-rewolucjonisty.

Pozostawił po sobie wiele wspaniałych wierszy patriotycznych, ale także miłosnych i refleksyjnych. Pierwszym jego tłumaczem na język polski był jego współczesny – żołnierz legionu polskiego na Węgrzech Jan Maliszewski, podpisujący swoje przekłady jako Jan z Lipy. Potem tłumaczyli go: Władysław Sabowski, Jan Kasprowicz, Tadeusz Fangrat, Andrzej Gawroński, Adam Kozłowski, ale także Anna Świrszczyńska, Anna Kamieńska i Konrad Sutarski; o jego życiu i twórczości pisali zaś: Antoni Lange, Marian Zdziechowski, Juliusz Wiktor Gomulicki.

Wszystko to, co najlepsze w poezji Petőfiego znajdziemy właśnie w – bogato ilustrowanej reprodukcjami węgierskiego malarstwa – książce „Lutnia i miecz”. Mam tu na myśli przede wszystkim „Pieśń narodową” i „Cztery dni grzmiały działa” oraz obszerny poemat „Apostoł”, ale także wiersze: „Dokąd człek zmierza”, „W głowie mam noc”, „Żona nad żonami”. Jerzy Snopek, którego talentowi translatorskiemu i redaktorskiemu zawdzięczamy tę edycję, to – jak się rzekło – ambasador RP w Budapeszcie, ale także wieloletni dyrektor naukowy IBL PAN, wykładowca kilku uniwersytetów na Węgrzech, współzałożyciel Warszawskiej Wyższej Szkoły Naukowej im. Bolesława Prusa, znawca twórczości Stefana Żeromskiego, autor fundamentalnej książki „Węgry. Zarys dziejów i kultury”. Ma w swoim dorobku przekłady liryki takich twórców, jak: János Pilinszky, Sándor Márai czy János Oláh.

Podaj dalej
OCEŃ KSIĄŻKĘ