Poniedziałek, 30 grudnia 2024
WydawcaArkady
AutorDagmara Budzbon-Szymańska
RecenzentJerzy Brukwicki
Miejsce publikacjiWarszawa
Rok publikacji2024
Liczba stron240
Tekst pochodzi z numeru MLKMagazyn Literacki KSIĄŻKI 12/2024

Tom „Mistrzynie. Eseje o polskich artystkach” Dagmary Budzbon-Szymańskiej, historyczki sztuki, pisarki i tłumaczki, zawiera zbiór dwudziestu jeden wielowątkowych opowieści na temat życia i twórczości polskich artystek, które wywarły duży wpływ na kształt i znaczenie życia artystycznego w kraju na przestrzeni ostatnich 170 lat. Inicjowały odważne przemiany w malarstwie, rzeźbie, grafice, tkaninie, fotografii, sztukach użytkowych i nowych mediach, reprezentowały rozmaite postawy twórcze i społeczne, nurty i kierunki artystyczne, style i techniki. Skutecznie walczyły o spełnienie artystycznych marzeń i tęsknot, wędrowały po drogach pełnych przeszkód, utrudnień i komplikacji.

Kim były i są te fascynujące i odważne kobiety, czym się kierowały, czego pragnęły i czego się obawiały?

Zaglądamy do paryskiej pracowni Olgi Boznańskiej, która za swą sławę zapłaciła samotnością, dowiadujemy się o tym, jak Zofia Stryjeńska w ubraniu brata, ze ściętymi włosami, jako Tadeusz van Grzymała zdała egzamin na malarstwo w Akademii Monachijskiej, gdyż kobiet w czasach jej młodości na studia nie przyjmowali, poznajemy nowatorskie rozważania Katarzyny Kobro o rzeźbie i rytmie czasowo-przestrzennym oraz pogląd Aliny Szapocznikow, że: „wśród wszystkich przejawów nietrwałości ciało ludzkie jest najwrażliwszym, jedynym źródłem wszelkiej radości, wszelkiego bólu i wszelkiej prawdy”. Przeczytamy też o słynnych zdjęciach bananów Natalii LL i o imponującym archiwum fotograficznym Zofii Kulik, konfrontującej świat kobiet ze światem mężczyzn, przyjrzymy się instalacjom przestrzennym Ewy Kuryluk o ludzkiej intymności i bliskości, przeanalizujemy radykalne dokonania Katarzyny Kozyry oraz działania Joanny Rajkowskiej, która nieustannie udowadnia, że sztuka w przestrzeni publicznej jest niezwykle istotna, potrzebna i ma wiele do powiedzenia.

Autorka książki przedstawia jeszcze działalność Anny Bilińskiej-Bohdanowiczowej, Meli Muter, Tamary Łempickiej, Marii Jaremy, Teresy Pągowskiej, Magdaleny Abakanowicz, Marii Pinińskiej-Bereś, Ewy Partum, Izabelli Gustowskiej, Moniki Sosnowskiej, Agaty Bogackiej i Małgorzaty Mirgi-Tas.

Niezwykłe artystki wyróżnia silna pasja tworzenia, niebanalne interpretowanie i komentowanie rzeczywistości, rozdarcie pomiędzy spełnianiem siebie, swoich twórczych marzeń i tęsknot a realizacją rodzinnych oczekiwań i obowiązków, odważne poglądy na temat macierzyństwa, dominacji mężczyzn, skuteczne pokonywanie ograniczeń. Energicznie i konsekwentnie podejmowały kontrowersyjne decyzje artystyczne i tworzyły dzieła, które często wywoływały gwałtowne dyskusje i spory, stawiały niewygodne pytania. Uprawiają sztukę wymykającą się wszelkim tradycyjnym klasyfikacjom, olśniewającą, niepokojącą, nieoczywistą. Z przekonaniem przekraczają zastane w sztuce granice.

Podaj dalej
OCEŃ KSIĄŻKĘ