Biografia Zofii Moraczewskiej z domu Gostkowskiej (1873-1958), jednej z najbardziej aktywnych politycznie kobiet międzywojnia. W męskim świecie polityki lat trzydziestych potrafiła wywalczyć wysoką pozycję i upomnieć się o prawa kobiet.

Jej życie – jak wskazuje autorka tego znakomitego opracowania – obejmowało aż pięć epok historycznych: wiek XIX, pierwszą wojnę światową, okres międzywojenny, drugą wojnę światową i początki Polski Ludowej. Fascynowała ją polska literatura, szczególnie była wielbicielką dzieł Elizy Orzeszkowej, zwłaszcza zaś zaczytywała się w powieści „Meir Ezofowicz”. Z zawodu była nauczycielką. Już we wczesnej młodości zaangażowała się w działalność społeczną i polityczną. Mogła liczyć na wsparcie rodziny, a potem także męża, z którym tworzyła związek oparty na partnerstwie. Wstąpiła do Polskiej Partii Socjalno-Demokratycznej Galicji i Śląska Cieszyńskiego. W latach 1919-1922 pełniła mandat poselski w Sejmie Ustawodawczym, a następnie w latach 1930-1935 w Sejmie III kadencji. Jako pierwsza kobieta w polskim parlamencie wypowiedziała się na forum Sejmu 14 marca 1919 roku. Zaangażowana była w prace Ligii Kobiet Polskich, organizacji, której cele łączyły walkę o niepodległość z walką o prawa kobiet. W 1927 roku została przewodniczącą Ligi. Stworzyła także Samopomoc Społeczną Kobiet. W czasie II wojny światowej organizowała Komitet Obywatelski pomocy ofiarom wojny.

W 1946 roku wydała broszurę „Mój testament: pisany do ogółu kobiet polskich w r. 1945”, w której określiła cele i zadania czekające na kobiety po wojnie: „Oto zdaniem moim, kobiety całego świata powinny z głębokim ukochaniem włożyć cały zbiorowy wysiłek w wychowanie innego niż dotąd, odrodzonego człowieka. Powinny podjąć ogromną pracę w tym przede wszystkim kierunku. Człowiek nowy, więc pozbawiony zupełnie krwiożerczych instynktów zaborczych – człowiek zdolny do braterstwa, tolerancji i zgodnej współpracy z innymi – głęboko sprawiedliwy, umiejący stawiać dobro ogólne nad własne sprawy” – pisała.

Współpracowała też z Polskim Stowarzyszeniem Kobiet z Wyższym Wykształceniem w Warszawie przy opracowaniu „Encyklopedii polskiego ruchu kobiecego 1850-1950”.

Działaczka społeczna, polityk, a przy tym żona i matka. Potrafiła pogodzić życie publiczne i rodzinne. Los jej jednak nie oszczędzał: przeżyła swoich rodziców, siostry, męża i czwórkę dzieci. Ostatnie lata życia spędziła w osamotnieniu i biedzie. Całą energię poświęcała na porządkowanie notatek i dokumentów z rodzinnego archiwum, m.in. jej męża Jędrzeja Moraczewskiego, na „ratowanie pamięci o dokonaniach swego pokolenia w walce o niepodległą Polskę, a także roli działaczek ruchu kobiecego w życiu politycznym”. Po jej śmierci materiały zostały przekazane do Archiwum Akt Nowych i Biblioteki Narodowej.