Jak mówi staropolskie przysłowie: „Lepiej późno niż wcale”. Od dwóch lat wydawnictwo Harper Collins wydaje, oprócz innych świetnych książek dla małych, większych i całkiem dużych, serię edukacyjną „Akademia Mądrego Dziecka. Przygody z nauką”. Żałuję, że publikacje tego cyklu trafiły do mnie dopiero teraz. Postaram się, aby moja entuzjastyczna recenzja wynagrodziła adresatom tę zwłokę.
Nie od dziś wiadomo, że dzieci są ciekawe świata, jaki je otacza, i chętnie uczą się nowych rzeczy, zwłaszcza gdy mogą do wiedzy dojść samodzielnie. Na takie właśnie potrzeby odpowiada omawiana seria. Jak wspomniałam, książki z tego cyklu ukazują się od dwóch lat, na rynku jest już dziesięć tomów i mam nadzieję, że to nie koniec. Na francuskojęzycznej stronie autorki https://site.nathan.fr/auteurs/cecilejugla.html mamy jeszcze wiele książek, które aż się proszą o tłumaczenie. Tyle zostało jeszcze zjawisk do opisania i doświadczeń do wykonania! Tyle razy jeszcze odbiorca książki wyda z siebie okrzyk „Zadziwiające!”, „Niesamowite!”, „Tadam!”.
Harper Collins, istniejące od 200 lat wydawnictwo, trzyma rękę na pulsie zmian społecznych, edukacyjnych i stara się, z sukcesem, sprostać tym przemianom. Zmienia się m.in. metodyka nauczania; nowy system, nazywany w skrócie STEM, zakłada, że dziecko poznaje otaczający je świat całościowo, czyli wszystkimi zmysłami, a w procesie nauczania doniosłą rolę odgrywają doświadczenie i obserwacja. Nazwa nowej metody powstała z połączenia czterech pierwszych liter angielskich słów: science (nauka), technology (technologia), engineering (inżynieria), mathematics (matematyka).
Zanim omówię walory edukacyjne i pedagogiczne obu recenzowanych książek, postaram się przybliżyć twórców tej serii. Zarówno Cécile Jugla, jak i Jack Guichard mają doświadczenie w popularyzacji zagadnień naukowych, szczególnie gdy adresatem jest dziecko. Temu tandemowi fachowców towarzyszy swoją kreską Laurent Simon, który, będąc ilustratorem, upodobał sobie tematy naukowe. Dowodem profesjonalnego podejścia ze strony wydawcy jest zadbanie o konsultację merytoryczną dr Moniki Petelczyc (Politechnika Warszawska). Owocem pracy całego zespołu jest przystępne wyjaśnianie nawet trudnych pojęć, takich jak erozja, napięcie powierzchniowe cieczy czy krater.
Bohaterami książek są dzieci, wśród których czytelnik może rozpoznać siebie i swoich rówieśników. To oni są zarazem narratorami, pokazują swoje działania, dodając komentarze w dymkach – jak w komiksie. W każdym rozdziale mamy zasygnalizowany problem, rozpoczyna się on od pytania „Dlaczego…?”. Kiedy w wyniku przeprowadzonego doświadczenia czytelnik poznaje wyjaśnienie, towarzyszy mu konkluzja „Brawo! Teraz już wiesz, dlaczego…”. Takie sformułowanie jest dla dziecka motywujące i zachęca do zapoznania się z następnym problemem.
Ponieważ seria jest przeznaczona dla dzieci przedszkolnych, wydawca zwraca uwagę na rolę dorosłego; wiele zadań należy wykonać wspólnie, a to także buduje więź. W spisie treści rzuca się w oczy „aktywny” sposób formułowania tytułów. Mają one bowiem kształt poleceń „Sprawdź…”, „Zachęć…”, „Zrób…”, „Odkryj…”, a to z kolei skłania do aktywności podczas lektury i po niej. Początek każdego rozdziału to rodzaj rozgrzewki w formie prostych zgadywanek typu „prawda czy fałsz”.
Książki są starannie wydane i to od początku do końca, czyli od wyklejki do finału. Mnie zachwyciły ziarenka piasku z rozpromienionymi buźkami i takież bańki mydlane, pełne uśmiechu.
Polecam ten cykl, w miarę rozwoju dziecka będą rosły możliwości wykorzystania pomysłów, mały czytelnik będzie do tych książek wracał. Dla rodziców będą one stanowiły pewnego rodzaju wyzwanie logistyczne; wiadomo, że podczas tych doświadczeń i eksperymentów zawsze się coś rozleje, rozsypie, złamie, krótko mówiąc – mamy BAŁAGAN. Jest to jednak bałagan twórczy, rozwijający i pozostawia wspaniałe wspomnienia na długie lata, czego wszystkim czytelnikom, dużym i małym, życzę.
