Co się działo w stolicy Polski pomiędzy 2 października 1944 roku a 17 stycznia roku następnego, kiedy lewobrzeżną część syreniego grodu zajęli Sowieci? Tę kwestię drobiazgowo omawia, obficie czerpiąc z relacji świadków, autor niniejszej książki. Pisze o pedantycznej zagładzie naszych dóbr kultury z bibliotekami na czele, wysadzaniu w powietrze zabytków, paleniu kamienic – po uprzednim rabunku mieszkań opuszczonych przez wygnanych z miasta lokatorów. Kradzieże nierzadko cennego wyposażenia obciążają jednak nie tylko Niemców. Marcin Ludwicki przedstawia liczne świadectwa szabru rodaków. Ludzie z podstołecznych osad uprawiali ten niecny proceder z narażeniem życia, bowiem pobyt – i to czasowy – w zgliszczach Warszawy – umożliwiały jedynie specjalne przepustki wystawiane – nader niechętnie – przez okupanta. Występowali o nie muzealnicy – z dyrektorem Muzeum Narodowego, profesorem Stanisławę Lorentzem na czele, ratującym nasze dziedzictwo kulturowe. Autor ukazuje też losy stołecznych robinsonów, czyli osób (z reguły pochodzenia żydowskiego), które po kapitulacji powstańczego zrywu postanowiły doczekać przejścia frontu w ruinach. Zazwyczaj maskujących pieczołowicie przygotowane kryjówki, zapewniające dach nad głową i kąt do spania. Prowiant i wodę na ogół zdobywano nocą, przeczesując sąsiednie posesje.

Odkrywczą publikację dopełniają relacje lekarzy i pielęgniarek – opiekujących się rannymi, którzy nie byli w stanie opuścić miasta – oraz osób przymusowo sortujących i pakujących ocalały dobytek przed wysyłką do III Rzeszy.

Ludwicki nie po raz pierwszy bierze się za bary z naszą historią najnowszą w stołecznej scenografii. Czytaj: „F27. Czy tu jeszcze rosną róże?” – opowieści o losach lokatorów domu w Kolonii Staszica czy dzieje radiostacji Armii Krajowej pt. „Niezatapialni i Łódź Podwodna”.