Niezawodne pióro bystrej obserwatorki po raz kolejny
daje znać o sobie. Po „Dziewczynach z Portofino” i „Pudełku ze szpilkami” Grażyna Plebanek wydała trzecią powieść – „Przystupa”. Tym razem bohaterką
uczyniła wiejską dziewczynę, tytułową Przystupę, która wyrywa się z głębokiej wsi w świat w poszukiwaniu
pracy. „Muszem jechać” – oznajmia pewnego dnia enigmatycznie ojcu i macosze. Wszak kto nie ryzykuje, ten nie żyje. Niestety jej życie dalekie było od wymarzonego. Skryta i małomówna dziewczyna najmuje się do pracy jako sprzątaczka. Gości w wielu domach, najpierw w Warszawie, potem w Sztokholmie. Ze ściereczką i mopem w dłoni obserwuje życie polskich, szwedzkich i mieszanych rodzin, od kuchni po sypialnię, przygląda się zwyczajom, pragnieniom, dążeniu do sławy, władzy i podejściu do wiary domowników. Nieraz jest świadkiem zderzenia
zewnętrznego porządku, nawet piękna salonu z potwornością charakteru. Demaskuje prostactwo, ograniczenie, „kołtunerię”. Powieść Grażyny Plebanek ma wiele wspólnego z dramatami Zapolskiej. Autorka
porusza też temat wyzysku siły roboczej i zatrudniania osób z Polski w Szwecji na „czarno”. Ale wśród wielu obrazów, które widzimy oczyma
dziewczyny do sprzątania są też i te piękne – na przykład, wspaniała przyroda w Szwecji, którą Przystupa się zachwyca, odkrywając i kształtując
własną duchowość.