Niedziela, 2 maja 2021
WydawcaSedno
AutorRyszard Szawłowski
RecenzentTomasz Zb. Zapert
Miejsce publikacjiWarszawa
Rok publikacji2020
Liczba stron652
Tekst pochodzi z numeru MLKMagazyn Literacki KSIĄŻKI 4/2021

Książka pieczołowicie omawia wieloletnią działalność polskiego prawnika pochodzenia żydowskiego, autora pojęcia „genocyd”, wiodącego do uchwalenia przez Organizację Narodów Zjednoczonych – 8 grudnia 1948 roku – „Konwencji dotyczącej zapobiegania i karania zbrodni ludobójstwa”. Ryszard Szawłowski bardzo skrupulatnie – pomimo wątłych śladów i niedoboru świadków – podąża ścieżką życia opisywanego. Przy okazji odkrywając na niej niejedno zachowanie nieetyczne. Choćby relegowanie studenta Rafała Lemkina z Uniwersytetu Jagiellońskiego spowodowane przedłożeniem fałszywego zaświadczenia o udziale w wojnie polsko-bolszewickiej (sic!). Autor obala również liczne mity funkcjonujące w CV prawnika. Na przykład o tym, że w II Rzeczpospolitej doświadczył antysemickich prześladowań, zmuszono go do zmiany specjalizacji – z prokuratorskiej na adwokacką, bronił Warszawy we wrześniu 1939 roku, a potem zbiegł spod okupacji niemieckiej albo via Wiedeń!, albo poprzez Sowiety i Japonię!!!

W rzeczywistości do palestry przeniósł się, skuszony zarobkami. Latem roku 1935 zasiedlił czteropokojowy apartament w luksusowym budynku (szczęśliwie zachowany do dziś) przy ulicy Kredytowej 6 w Warszawie. Lokal służył właścicielowi także jako kancelaria prawna.

Lemkin opuścił stolicę 7 września 1939 – na radiowe wezwanie płk. Romana Umiastowskiego, nawołujące zdolnych do noszenia broni mężczyzn, by udali się za Bug, gdzie miano formować nowe jednostki naszej armii – a do USA dotarł przez Wilno, Rygę i Sztokholm. W Stanach Zjednoczonych zgłaszano wielokroć jego kandydaturę do pokojowego Nobla, niestety bez powodzenia. W latach pięćdziesiątych cierpiał też niedostatek. Nie miał łatwego usposobienia i często popadał w konflikty, toteż kariera akademicka stała się dlań jedynie efemerydą. Zmarł nagle – w ubóstwie i zapomnieniu – mając zaledwie 59 lat.

Podaj dalej
OCEŃ KSIĄŻKĘ