środa, 29 grudnia 2021
WydawcaRebis
AutorJudith Herrin
TłumaczenieNorbert Radomski
RecenzentPiotr Dobrołęcki
Miejsce publikacjiPoznań
Rok publikacji2021
Liczba stron622
Tekst pochodzi z numeru MLKMagazyn Literacki KSIĄŻKI 12/2021

Rawenna jest dzisiaj miastem prowincjonalnym w północnych Włoszech, położonym u ujścia rzeki Pad do Morza Adriatyckiego, a jego ludność liczy raptem 150 tys. osób. Jest stolicą niewielkiej prowincji o tej samej nazwie w regionie Emilia-Romania. Ale do historii Rawenna przeszła jako stolica imperium, jaką była przez trzy i pół wieku – od 402 do 751 roku, najpierw jako stolica zachodniego cesarstwa rzymskiego, potem główne miasto ogromnego państwa Teodoryka, króla barbarzyńskich Gotów, i wreszcie stolica terytoriów bizantyjskich na Półwyspie Apenińskim. Po latach świetności pozostały liczne zabytki, wśród których najbardziej znane są oczywiście wspaniałe mozaiki z kościoła San Vitale, tysiące razy reprodukowane w  najróżniejszych publikacjach. Przedstawiają orszak cesarski Justyniana i Teodory, najsłynniejszą parę władców Rawenny – po jednej stronie widać w  otoczeniu dam dworu cesarzową o łagodnych, uczernionych, migdałowego kształtu oczach, egzotyczną i orientalną. Po drugiej stronie ołtarza, zwrócony do niej twarzą stoi cesarz w otoczeniu dworzan i strażników z najbliższym mu z lewej strony arcybiskupem Maksymianem. Gdy się to zobaczy, zostaje w pamięci na zawsze!

Z pewnością w pamięci też pozostało każdemu, kto zwiedzał północnoniemieckie miasto Aachen, które u nas tradycyjnie nazywane jest Akwizgranem, że najsłynniejszy tamtejszy zabytek, czyli kaplica pałacowa Karola Wielkiego z przełomu VIII i IX wieku jest wzorowana na oktagonalnej, czyli ośmiobocznej budowli, jakim jest wspomniany kościół San Vitale, a niektóre znajdujące się tam kolumny i marmurowe okładziny „zostały niemal na pewno sprowadzone z Rawenny”, co zostało szczegółowo opisane w rozdziale „Karol żąda kamieni Rawenny”. Z  drugiej strony jednak ten sam cesarz przekazał ze swojego skarbca dary dla miasta. Dzisiaj możemy w  pełni zgodzić się za brytyjską uczoną, że fundamenty zachodniego chrześcijaństwa, które uosabiał cesarz Karol, zwany „ojcem Europy”, zostały „położone w Rawennie – jej władcy, egzarchowie i  biskupi, uczeni, medycy, prawnicy, mozaikarze i kupcy, rzymscy i goccy, a później greccy i longobardzcy, współtworzyli pierwsze europejskie miasto”.

Autorka jest brytyjską historyczką, specjalizującą się w archeologii i bizantologii, uznawaną za jedną z  najwybitniejszych znawców wczesnośredniowiecznego świata wokół Morza Śródziemnego. Za prace o roli Bizancjum, wpływach islamu i znaczeniu kobiet była wielokrotnie nagradzana włącznie ze szczególnie prestiżową Heineken Prize, nagrodą uznawaną za holenderskiego „historycznego Nobla”.

Podaj dalej
OCEŃ KSIĄŻKĘ