Pięć tomów, każdy w twardej, całopapierowej
barwnej okładce, łącznie ponad
1800 stron – prezentuje się okazale.
Niezwykła to publikacja, o czym
mówiłem (pozytywnie!) w czasie ożywionej
dyskusji podczas promocji jej
pierwszego wydania (liczącego 256
stron) na Krajowych Targach Książki
w Warszawie w 1998 roku. Była to
pierwsza książka o tworzącym się rynku
książki w Polsce w latach 1989-97.
Książka przeznaczona przede wszystkim
dla profesjonalistów, „ludzi książki”,
gromadząca nie tylko dane o rynku
wydawniczo-księgarskim, lecz również
opisująca istotne wydarzenia i trendy
na rynku książki oraz prezentująca analizy
ekonomiczno-handlowe. Czy publikacja
taka była potrzebna, szybko
zweryfikował rynek. Z corocznej jednotomowej
edycji w latach 1998-2001,
przez dwutomową (lata 2002-06)
i czterotomową (2007-08) do pięciu
tomów ukazujących się od 2009 roku.
Łukaszowi Gołębiewskiemu należy
pogratulować – powiodło się – wraz
z zespołem utworzył tytuł-instytucję,
opus magnum, podstawowe i główne
źródło wiedzy o rynku książki.

Tom „Wydawnictwa” – stanowi
pierwszą, najobszerniejszą część,
trzon RKP. Tom „Dystrybucja” omawia
księgarstwo hurtowe i detaliczne,
sprzedaż bezpośrednią oraz import
i eksport książek. Tom „Poligrafia
i papier” obejmuje w jednym woluminie dwie części – „Poligrafia”,
autorstwa Bernarda Jóźwiaka, stanowiąca omówienie
zmian w technologii i otoczeniu rynkowym przemysłu poligraficznego
i „Papier”, w którym Tomasz Graczyk w kilkunastu
niewielkich rozdziałach opisuje i analizuje szczegółowo zmiany
strukturalne oraz postępujący proces koncentracji i globalizacji
przemysłu papierniczego na świecie. Tom zamyka artykuł:
„Współczesne papiery do drukowania z książką w tle” prof. Stefana
Jakucewicza. Utworzony nowy tom – „Targi, instytucje
kultury, media” – rozszerza zakres RKP na obszar „pozarynkowy”
książki. Taki tom to dobry pomysł, mający dodatkowy
walor, bo w praktyczny sposób ilustrujący dwoistą naturę książki
– tworu kultury będącego towarem. Tom „Who is who”,
przegląd ponad 700 biogramów umieszczonych w „elitarnym
słowniku biograficznym ludzi książki” – jak piszą we wstępie autorzy
– skłania do akceptacji poglądu zamieszczonego w poprzednim
wydaniu, że trwa proces wymiany pokoleń. Proces
ten sam w sobie jest rzeczą naturalną, lecz co istotne – jak wynika
z życiorysów – tom ten to w dużej mierze rejestr Pasjonatów
Książki, a nie tylko osób przygotowanych zawodowo do
„inwestowania w przemysł książkowy” – a osobliwość ta utrzymuje
się bez względu na zmianę pokoleń.

Po przewertowaniu (bo nie przeczytaniu!) 18 setek stron
„Rynku książki w Polsce 2014”, trudno mi określić co bardziej
podziwiam – upór i konsekwencję w kontynuowaniu tego
dzieła pomimo licznych przeszkód, czy iście benedyktyńską
pracę zespołu Biblioteki Analiz.