Krytyk literatury‚ profesor Uniwersytetu
Jagiellońskiego‚ znawca twórczości Czesława Miłosza przedstawia
zbiór tekstów krytycznych‚ które służą odkryciu nie zawsze jawnych‚ toczących się na polu literatury (tu należałoby zastosować czas przeszły‚ ale w świecie idealnym zawsze jest „teraz”‚ jako że idee są ponadczasowe)
dialogów z Miłoszem. Albo dialogów Miłosza‚ jak w przypadku tekstu poświęconego odczytywaniu „Pana Tadeusza”.
Są to rozprawy lub eseje już publikowane‚
na bardzo różnych łamach‚ poza jednym wyjątkiem traktującym o niektórych aspektach literackich oraz intelektualnych stosunków Miłosza z Gombrowiczem („Miłosz jest pierwszorzędną siłą”). Niektóre z nich są pierwotnie wygłoszonymi przez autora referatami.
Miłosz jest olbrzymem w kulturze
polskiej dwudziestego wieku‚ którego fenomen wciąż trwa i zadziwia.
Z tego powodu cały szereg znamienitych‚ obecnych w kulturze zjawisk istnieje jakby wobec niego‚ ze względu na niego‚ a w każdym razie wobec jego dzieła określać się musi. Ale i w drugą stronę – wielkość Miłosza powoduje‚ że jego komentarze do Mickiewicza‚ Norwida‚ Witkacego czy Venclovy mają wielkie znaczenie dla ich odczytywania. Aleksander Fiut wydobywa
i rekonstruuje także dialogi z Miłoszem bardziej współczesnych partnerów – takich jak Krynicki‚ Zagajewski‚
Maj‚ Polkowski‚ Podsiadło. Osobnej i wielkiej uwagi wymagają słowa Fiuta na temat „dialogu” Miłosza
ze Zbigniewem Herbertem oraz Witoldem Gombrowiczem.
Autor zatytułował tom „W stronę Miłosza”‚ ponieważ w tych dialogach (dyskusjach)‚ Miłosz wydaje mu się bardziej przekonujący‚ trzyma więc, generalnie, jego stronę.