Włoski romantyzm lat dwudziestych i trzydziestych XIX wieku pozornie znajdował
się na obrzeżach zainteresować ówczesnego polskiego czytelnika. Bardziej
bowiem znany był romantyzm niemiecki‚
francuski i angielski. A przecież to właśnie włoski romantyzm w kontekście
stylu zachowań społecznych‚ dostarczania czytelnikowi modelowych bohaterów (szczególnie w prozie historycznej)‚
był bliski ideowo polskiemu. I „pomimo niekiedy rozbieżnych form wyrazu i ekspresji kontekst historyczny i kulturowy głównych dzieł romantyzmu włoskiego i polskiego pozostaje bliski‚ wyrażały one bowiem podobne cierpienie
i wrażliwość duchową obu narodów‚ których historia pierwszej połowy XIX wieku miała rzucić do jednego‚ przydrożnego
rowu‚ wystawić na tę samą próbę hartu ducha‚ heroicznej walki o niepodległość”.

To stwierdzenie może posłużyć za motto do książki Anny Tylusińskiej i Joanny
Ugniewskiej „Włochy w czasach romantyzmu”. Autorki przedstawiają sylwetki wybitnych i pomniejszych pisarzy epoki włoskiego romantyzmu‚ m.in. Giacoma Leopardiego‚ Alessandra
Manzoniego‚ Giovanniego Bercheta‚
Giuseppe Giustiego. Równocześnie ukazują ich wpływ na kształtowanie się tradycji literackiej Włoch dziewiętnastego
stulecia‚ gustu literackiego czytelników
jak i kształtowanie modelu patriotycznego‚
poczucia dumy narodowej‚ bez których nie byłoby odrodzenia włoskiego
i późniejszych narodzin niepodległych
Włoch.

Oddzielne rozdziały poświęcone
są powiązaniom z literaturami innych narodów europejskich oraz‚ co dla polskiego czytelnika ważne‚ ówczesnym stosunkom polsko-włoskim
i recepcji literatury włoskiej na ziemiach polskich przez niemal cały wiek dziewiętnasty.