Wtorek, 2 lipca 2024
WydawcaRebis
AutorHugh Eakin
TłumaczenieEwa Hornowska
RecenzentJerzy Brukwicki
Miejsce publikacjiPoznań
Rok publikacji2023
Liczba stron500
Tekst pochodzi z numeru MLKMagazyn Literacki KSIĄŻKI 6/2024

O życiu Pabla Picassa (1881–1973), jego rozległej twórczości i jej oddziaływaniu na rozwój sztuki światowej napisano dziesiątki książek i rozpraw naukowych, wydano setki albumów i katalogów. Legendarna postać sztuki XX wieku, lider awangardy, twórca kubizmu, autor dzieł inspirujących, budzących wyzwania i kontrowersje, wzbudzających liczne dyskursy społeczne, polityczne i artystyczne. W latach trzydziestych ubiegłego stulecia był artystą znanym i popularnym we Francji, Hiszpanii, Niemczech i Rosji. Zdobył sławę i uznanie publiczności, muzeów i galerii, zainteresowanie marszandów i kolekcjonerów, miał liczne wystawy. Jednak w Stanach Zjednoczonych próby pokazania dorobku wybitnego malarza, grafika i rzeźbiarza osiągały znikome rezultaty, nie należały do skutecznych przedsięwzięć. Jego twórczość budziła tutaj opór, a jego poszukiwania i eksperymenty artystyczne okazały się zbyt bulwersujące i szokujące. Przełomowym okresem dla Pabla Picassa na terenie USA okazał się rok 1939, kiedy to 15 listopada w nowojorskim Museum of Modern Art (MoMA) otwarto wystawę „Picasso: czterdzieści lat twórczości” (trwała do 7 stycznia 1940), którą przyjęto z ogromnym entuzjazmem. Odniosła ona olbrzymi sukces frekwencyjny, pobiła wszystkie poprzednie rekordy. Zgromadzono na niej ponad 360 prac z różnych okresów twórczości artysty, począwszy od najwcześniejszych dzieł Picassa po „Panny z Avinionu”, „Dziewczynę przed lustrem” i „Guernikę”. Imponująca, oszałamiająca wystawa zapoczątkowała zwrot w kulturze amerykańskiej, w sztuce abstrakcyjnej. Artysta zdobył sławę najbardziej kreatywnego i radykalnego twórcy współczesnego świata.

Publikacja Hugh Eakina „Wojna o Picassa. Jak sztuka nowoczesna trafiła do Ameryki” jest fascynującą, barwną opowieścią o determinacji niewielkiej grupy ludzi (m.in. Johna Quinna, Alfreda Barra, Paula Rosenberga, Margi Barr), która swoimi działaniami doprowadziła do triumfu Picassa po drugiej stronie Atlantyku, zdecydowanie wpisała go w panoramę zmieniającej się Ameryki.

Hugh Eakin, redaktor prestiżowego dwumiesięcznika „Foreign Affairs”, piszący o muzeach i świecie sztuki dla „The New York Review of Books”, „Vanity Fair”, „The New Yorkera” i „The New York Timesa”, przypomina wiele zaskakujących wydarzeń związanych z batalią o obecność twórczości Picassa w kulturze amerykańskiej. Jedną z jej epizodów była propozycja sprzedaży przez fotografa Alfreda Stieglitza w 1911 roku nowojorskiemu Metropolitan Museum – wówczas najbogatszej na świecie instytucji zajmującej się sztuką – zestawu 81 rysunków Picassa z lat 1906–1911 za dwa tysiące dolarów. Była to niezwykła okazja. Bryson Burroughs, kurator działu malarstwa w szacownym muzeum, któremu Stieglitz złożył ofertę zakupu, rozbawiony stwierdził: „Takie szalone rysunki nigdy nie będą miały znaczenia w Ameryce”. Kilka lat później wystawa „Picasso: czterdzieści lat twórczości” w Museum of Modern Art stała się najczęściej komentowanym wydarzeniem w dziejach sztuki nowoczesnej. W ciągu pierwszego miesiąca trwania przyciągała piętnaście tysięcy zwiedzających tygodniowo. Następnym miejscem jej prezentacji był Art Institute w Chicago, potem było bostońskie Museum of Fine Arts, City Art Museum w St. Louis. Na początku sierpnia 1940 roku, ostatniego dnia otwarcia pokazu w Museum of Art w San Francisco ponad tysiąc osób usiadło na podłodze i odmówiło opuszczenia galerii, co można uznać za pierwszy protest na rzecz sztuki nowoczesnej. Muzeum pozostało otwarte jeszcze długo po wyznaczonej godzinie zamknięcia. Muzea w całym kraju do początku 1944 roku konkurowały w sprawie zaprezentowania u siebie tej fascynującej, niecodziennej wystawy.

Podaj dalej
OCEŃ KSIĄŻKĘ