Czwartek, 28 listopada 2019
WydawcaWydawnictwo Poznańskie
AutorAgata Romaniuk
RecenzentTomasz Gardziński
Miejsce publikacjiPoznań
Rok publikacji2019
Liczba stron242
Tekst pochodzi z numeru MLKMagazyn Literacki KSIĄŻKI 11/2019

„Z miłości? To współczuję” stanowi zapis dwunastu różnych opowieści o mieszkańcach tego arabskiego kraju i ich najróżniejszych doświadczeniach dotyczących związków, seksu, miłości, małżeństw, przemocy i wolności. To opowieść przede wszystkim o kobietach, ale czytelnik w żadnym momencie nie odczuje, że męscy bohaterowie są dla Romaniuk w jakikolwiek sposób mniej istotni. Reporterka stawia przede wszystkim na opis indywidualnych doświadczeń życia w Omanie, choć nie brakuje tu też prób zarysowania szerszego obrazu tego państwa i panujących tu zwyczajów.

Wielką siłą tego zbioru reportaży jest duża empatia wykazywana przez Romaniuk swoim bohaterom. Nie znajdziemy tu śladów europejskiego patrzenia z góry czy wręcz przeciwnie – przesadnego okazywania współczucia, co wciąż jeszcze pojawia się gdzieniegdzie w reportażach o Bliskim Wschodzie i Afryce. Przewaga autorki jest oczywista – sama mieszkała przez lata w Omanie, więc lepiej rozumie doświadczenia mieszkańców tego kraju. Jednocześnie jako Europejka przez cały czas pozostaje outsiderką, która do sedna każdej historii dociera dzięki pomysłowości, zaangażowaniu, nieustępliwości i wyczuciu chwili.

Sednem każdego zbioru reportaży są różnorodne, wciągające historie i w tym aspekcie książka zdecydowanie staje na wysokości zadania. Historia trzech braci, którzy korzystają z jednej utrzymanki, opowieść o coraz bardziej zblazowanej ginekolog czy przerażający zapis procederu wykupu nieletnich hinduskich dziewczyn przez bogatych Omańczyków – to tylko trzy z wielu wyróżniających się opowieści. Większość z nich nie jest bezpośrednio ze sobą powiązana, ale dobór tekstów do reportażu absolutnie nie wydaje się przypadkowy.

Agacie Romaniuk udaje się pokazać najróżniejsze rodzaje miłości – od rodzicielskiej przez romantyczną aż po czysto cielesną. „Z miłości?” jest zapisem tego, o czym w Omanie nie mówi się otwarcie. To książka dająca czytelnikom krótkotrwały i zawsze niepełny, w pewnym sensie niedoskonały wgląd w największe tajemnice kobiet i mężczyzn. Nie jest to jednak krytyka skierowana w stronę autorki, bo jej dzieło dotyczy tematów często przesiadujących w najgłębszych zakamarkach ludzkiego serca. W pewnym sensie dlatego lepiej, że książka jest serią kilkunastu opowieści, a nie jednym, narracyjnym ciągiem. Paradoksalnie dzięki temu udaje się zobaczyć więcej, zaś autorka może uniknąć typowego dla polskiej szkoły reportażu pseudofilozofowania.

Niektórzy czytelnicy być może będą narzekać, że całość zawiera za mało szczegółowych informacji o życiu w Omanie, bo społecznopolityczny kontekst zostaje tu zaledwie zarysowany. Osobiście nie uważam tego jednak za konieczność. Nazbyt często próbujemy z reportaży zagranicznych uczynić przewodniki z suchą informacją i faktografią niczym z Wikipedii. „Z miłości?” stanowi pasjonujący zapis ludzkich uczuć w wielości form, a przy tym Romaniuk nie daje się pochłonąć wielkości wybranego tematu i przez cały czas w swoim dziennikarstwie stąpa twardo po ziemi. Warto to pochwalić, podobnie zresztą jak Wydawnictwo Poznańskie, które naprawdę przyłożyło się do wydania jej reportażu.

Podaj dalej
OCEŃ KSIĄŻKĘ