Powieść „Z ogniem” znakomitej kanadyjskiej autorki Mirian Toews opisuje trzy pokolenia kobiet, przy czym narratorką czyni tę najmłodszą, dziewięcioletnią Swiv. Dziewczynka jest przedwcześnie dojrzała, nie tylko z powodu nieobecnego ojca, ale także z konieczności wspierania zagubionej matki, będącej w dodatku w drugiej ciąży. Na odsiecz wnuczce przybywa babcia Elwira. Ta nestorka rodu jest szczera, odważna, waleczna i potrafi cieszyć się życiem. Przy okazji jest najbardziej fenomenalną babcią literacką, z jaką się zetknęłam w ostatnich latach. Margaret Atwood na okładkowym blurbie zachwyca się niewyparzonym językiem babci Elwiry. Dawno żadna powieść mnie tak nie rozpaliła i dawno się tak głośno nie śmiałam, czytając. Ta pozorna lekkość w niczym nie odbiera powagi prozie, w której mierzymy się z trudnym dziedzictwem choroby psychicznej, z depresją rozchwianej emocjonalnie matki. Zachwyca czarny humor tej powieści. Zachwyca jej immersja w cielesności. Wszystkie trzy bohaterki urządzają tzw. kolegia redakcyjne, polegające na pisaniu listów do nienarodzonego dziecka, nazywanego przez nie Gordo, co jest przezabawną transkrypcją literacką swego rodzaju terapii rodzinnej. Całość wpisana jest zresztą w formułę listu Swiv do nieobecnego ojca, co czyni tę powieść dodatkowo przejmującą. U Toews wyobrażam sobie jej trzy bohaterki jako matrioszki, najmniejsza jest tak jakby schowana w dwóch pozostałych, a jednocześnie je rozsadza. Wszystkie mają w sobie tytułowy ogień. Znajdziecie w tej powieści wiele wzruszających szczegółów, czasem tak wykręconych jak piłowanie egzemplarzy książek, żeby się zmieściły do bagażu podręcznego.

Byłam kiedyś na warsztatach dla kobiet, gdzie trzeba się było przedstawić, idąc właśnie po linii matrylinearnej. Wszystkim kobietom, znanym i nieznanym, polecam to ćwiczenie.