Wybitna polska historyczka, badaczka m.in. rosyjskiego XIX wieku, już w latach siedemdziesiątych, wspólnie z nieżyjącym już mężem Rene, napisała i wydała biografię jednego z najwybitniejszych rosyjskich myślicieli politycznych, Aleksandra Hercena. Dziś, po niemal półwieczu, dostajemy zupełnie nową biografię Hercena pióra autorki.

Aleksander Hercen (1812-1870) to jedna z najważniejszych postaci postępowej Rosji i jeden z najciekawszych lewicowych polemistów Marksa, a także świetny pisarz oraz pełen energii redaktor i organizator życia kulturalnego. Od czasu Wiosny Ludów na emigracji, wydawał między innymi jedno z najważniejszych pism rosyjskiego ruchu radykalno-demokratycznego, z którym współpracowali m.in. Michaił Bakunin i Siergiej Nieczajew. Pismo to nie tylko nawoływało do obalenia caratu i feudalnej struktury społecznej w Rosji, ale także opowiadało się po stronie ruchów narodowowyzwoleńczych narodów podbitych przez imperium (m.in. wbrew skłaniającej się w latach 60. XIX wieku ku nacjonalizmowi rosyjskiej opinii inteligenckiej żarliwie poparło powstanie styczniowe).

„Hercen” Wiktorii Śliwowskiej pokazuje życie i twórczość myśliciela na bardzo szerokim tle europejskiej i rosyjskiej historii politycznej, społecznej, kulturalnej. Dlatego jej książka to także świetna monografia XIX wieku jako epoki ideowego fermentu, w którym ze sprzecznych pozornie elementów (takich jak oświeceniowy czy pozytywistyczny scjentyzm, romantyczny mesjanizm, a także rosyjska ludofilia) powstawały idee, dzięki którym na gruzach anachronicznego postfeudalnego świata mogły powstać zręby demokracji.