Opowieść Jerzego Besali o dziejach ludzkich uczuć w ich historycznych kontekstach właśnie dobiegła końca. Oto mamy piąty i ostatni tom wspaniałego dzieła, w którym autor bada przekształcanie się relacji kobiet i mężczyzn w XIX i XX wieku. Jaki dialog toczył się między wzniosłymi uczuciami a „chytrością rozumu” i co z niego wynikło? Kontekstami kulturowymi i politycznymi są tutaj m. in.: romantyzm, nacjonalizm, socjalizm, komunizm, faszyzm, feminizm, genderyzm. Autor podkreśla wpływ filozofów, poetów i pisarzy na pojmowanie najpiękniejszego z uczuć i związane z tym lęki. Przygląda się miłościom twórców i realizatorów dwudziestowiecznych systemów opresyjnych (Hitlera, Stalina i Mao Zedonga), by doprowadzić swą opowieść do czasów „rewolucji seksualnej” lat sześćdziesiątych, hippisów i epoki „ponowoczesności”, cechującej się narastającą falą tak zwanych singli i próbami wprowadzenia queeryzmu do heteronormatywnego myślenia.
Jerzy Besala jest autorem m.in. biografii Stefana Batorego i hetmana Stanisława Żółkiewskiego oraz trzytomowej pracy „Małżeństwa królewskie. Piastowie. Jagiellonowie. Władcy elekcyjni” traktującej o życiu uczuciowym książąt i królów polskich i ich wpływie na politykę. Jego książka „Miłość i strach” jest pierwszą w Polsce całościową próbą spojrzenia na historię poprzez pryzmat uczuć. Pięciotomowe dzieło zachwyca erudycją i pasją, z jaką było tworzone przez autora, który z jednej strony jest znanym historykiem, a z drugiej okazał się znakomitym psychologiem i badaczem ludzkiej natury. Na kartach jego książek opisane zostały: walka o dominację, pułapki uczuć i ich odreagowywanie, wstyd, zazdrość, samotność, alienacja, uzależnienie od chorej miłości, rozwiązłość, a z drugiej strony partnerstwo, odwaga, poświęcenie… Uczucia miały i mają nadal potężny, choć niedoceniany wpływ nie tylko na dzieje jednostek, ale i wiele decyzji politycznych oraz procesów historycznych. Zdaniem autora badanie uczuć nawet w odległych cywilizacjach jest możliwe ze względu na ich niezmienność; przemianom ulegają bowiem maski kulturowe i płeć społeczno-kulturowa, tzw. gender, ale nie same uczucia. W tym sensie „Miłość i strach” jest opowieścią o nas samych, o miłości i lęku, które towarzyszą od wieków relacjom kobiet i mężczyzn. Opowieścią z pewnością nie łatwą, ale taką, która uczy i wzbogaca.
