Biografia Michaiła Bułhakowa, jednego z najpopularniejszych pisarzy w Polsce, powstała i została wydana jeszcze w ZSRR (1988 r.). Przedstawia życie i twórczość pisarza na podstawie wnikliwej analizy dokumentów archiwalnych, poświęconych mu prac oraz analizie jego utworów literackich – wczesnych tekstów dziennikarskich, opowiadań, dramatów i powieści. Bardzo ważnym źródłem informacji i opinii są obszerne relacje osób, które go pamiętały, a jeszcze żyły w czasie zbierania materiałów do pracy przez autorkę – rodzina, przyjaciele, znajomi zawodowi (literaci i ludzie teatru).
Niezwykłość tej biografii wynika zarówno z nieprzeciętnej osobowości jej bohatera, jak i nadzwyczajnych okoliczności, w jakich przyszło mu żyć i tworzyć. Z wykształcenia lekarz, z powołania dziennikarz, został kronikarzem wojny domowej i pierwszych lat państwa, jakie powstawało na gruzach białej Rosji. Porzucił pracę lekarza, stał się autorem opowiadań i sztuk teatralnych – jednym z najgłośniejszych pisarzy młodej literatury radzieckiej lat 20. XX wieku. Im więcej pisał, tym mniej znajdowano w jego utworach „radzieckiego” wkładu i tym trudniejszy stawał się jego twórczy i ludzki los.
Marietta Czudakowa opowiada o rodzinie bohatera, jego dzieciństwie, studiach medycznych, pracy lekarza, której początek przypadł na lata I wojny światowej a następnie czas rewolucji w Rosji. Pokazuje drogę twórczą, od pierwszych prób dziennikarskich i pisarskich po pracę w teatrze i dla teatru oraz otoczony legendę czas pracy nad dziełem, które przyniosło mu pośmiertną sławę w Rosji i na świecie – powieścią „Mistrz i Małgorzata”, opublikowaną bez cięć cenzury dopiero po upadku Związku Radzieckiego. Była wielokrotnie ekranizowana i adaptowana dla teatru, w Polsce doczekała się kilku tłumaczeń. Ostatnie ogłoszone za jego życia utwory ukazały się drukiem w Związku Radzieckim w 1926 roku. Nigdy – mimo kilkukrotnie podejmowanych prób – nie uzyskał zgody na wyjazd za granicę. Jego sztukę, „Dni Turbinów”, adaptację nigdy nie opublikowanej za życia powieści „Biała gwardia”, oglądał co najmniej 15 razy Stalin, ale nie pomogło to pisarzowi na zaistnienie w oficjalnym obiegu. Po słynnej rozmowie ze Stalinem w 1930 roku znalazł zatrudnienie w teatrze i tam w charakterze autora scenariuszy (również filmowych), scenicznego adaptatora cudzych tekstów i aktora pracował do końca życia.
Miłośnik twórczości Bułhakowa i jednocześnie uważny czytelnik jego licznie wydawanych w Polsce biografii – rodzimych i przełożonych z języków obcych – dostrzeże, jak wiele w nich zapożyczeń i nawiązań do pierwszej tak udokumentowanej i obszernej pracy, jaką jest dzieło Marietty Czudakowej, udostępniane obecnie polskiemu czytelnikowi.
Marietta Czudakowa – literaturoznawczyni, pisarka science fiction i autorka utworów dla dzieci. Ukończyła studia filologiczne. Opublikowała ponad 200 prac naukowych i artykułów na temat historii literatury XX wieku, historii filologii i krytyki literackiej. W latach 1959–1961 w jednej z moskiewskich szkół uczyła języka rosyjskiego i literatury, w latach 1965–1984 pracowała w oddziale rękopisów Państwowej Biblioteki ZSRR im. Lenina. Wykładała najnowszą literaturę rosyjską na uczelniach rosyjskich oraz europejskich i amerykańskich. Interesuje ją szczególnie historia rosyjskiej literatury czasów sowieckich (przede wszystkim twórczość Michaiła Bułhakowa, Michaiła Zoszczenki, Jewgienija Zamiatina), poetyka, historia filologii rosyjskiej, archiwoznawstwo oraz tekstologia. Jest autorką pierwszej naukowej biografii Michaiła Bułhakowa wydanej jeszcze w 1988 r., napisanej na podstawie obszernej kwerendy archiwalnej oraz zebranych świadectw osób, które znały pisarza, w tym jego żon. W fantastyce debiutowała w roku 1969 opowiadaniem „Ubijca” [Zabójca] (inny tytuł: „Prostranstwo żyzni” [Przestrzeń życia]), otwierającym cykl o przygodach inspektora Krafta. Pierwsze pełne wydanie tekstów z tego cyklu ukazało się dopiero w 2005 r. W czasach sowieckich Marietta Czudakowa bliska była kręgom dysydenckim, a po rozpadzie ZSRR aktywnie włączyła się do polityki, wspierając Borysa Jelcyna m.in. jako członkini powołanej przez niego Rady Prezydenckiej i Komisji ds. Ułaskawień. Po dojściu do władzy Władimira Putina związała się z opozycją demokratyczną w Rosji. W roku 2007 była kandydatką Partii SPS (Sojuz Prawych Sił) w wyborach do Dumy Państwowej, ale partia nie przekroczyła wówczas 5-procentowej bariery głosów i nie weszła do parlamentu.
Wydanie I
Data wydania: czerwiec 2020
Oprawa: twarda, szyta
Format: 145 x 210 mm
Liczba stron: 692
Tłumaczenie: Margarita Bartosik
Redakcja naukowa: Danuta Ulicka
Współwydawca: Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia
ISBN: 978-83-63354-34-3
ISBN 978-83-63354-68-8 (e-book PDF)
ISBN 978-83-63354-55-8 (ePub/mobi)
Cena brutto z VAT: 49,00 zł
Książka jest do kupienia w księgarniach (zwłaszcza internetowych), na witrynie wydawnictwa (https://wydawnictwosedno.pl/ksiazki/michail-bulhakow/) oraz w formatach elektronicznych (PDF i ePub/mobi).
