Wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński, starosta powiatu wyszkowskiego Jerzy Żukowski wraz z wicestarostą Leszkiem Marszałem, wójt gminy Zabrodzie Krzysztof Jezierski oraz prezes Fundacji Museion Norwid Justyna Kurek-Matysiak podpisali umowę o współprowadzeniu Muzeum Cypriana Norwida jako wspólnej instytucji kultury.
„Dziś wypełniamy nasze zobowiązanie. Finalizujemy zapowiadaną w ubiegłym roku umowę współprowadzenia Muzeum Cypriana Norwida w Dębinkach – pierwszej w Polsce instytucji, która poświęcona jest temu wybitnemu wieszczowi” – powiedział wicepremier prof. Piotr Gliński podczas uroczystości, która odbyła się w siedzibie Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
“Chcę podziękować wszystkim, którzy przyczynili się do zawarcia tego porozumienia. Jest ono przykładem dobrej współpracy lokalnej społeczności, specjalistów oraz państwa” – powiedział minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński.
Szef resortu kultury podkreślił, że umowa jest zwieńczeniem Roku Norwida. Przypomniał, że list intencyjny na rzecz prowadzenia wspólnej instytucji kultury – Muzeum Cypriana Norwida w Dębinkach podpisano 24 września 2021 roku – dokładnie w 200. rocznicę urodzin artysty. Przypomniał również, że w pałacu w Dębinkach Norwid spędził dzieciństwo, ale pamiętał o tym miejscu nawet podczas emigracji.
“Dzisiaj pałac w Dębinkach wymaga wsparcia i zabezpieczenia finansowego. Remont tego miejsca jest konieczny, dlatego wkład resortu kultury jest niezwykle potrzebny” – dodał wicepremier.
Umowę o współprowadzeniu Muzeum Norwida w Dębinkach zawarto na 20 lat.
Zgodnie z umową budżet Muzeum w 2022 roku wyniesie prawie 1,3 mln zł, w tym wkład MKiDN to prawie 1,2 mln zł. Od 2023 roku z budżetu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego zostanie przeznaczona kwota 1,3 mln zł, zaś z budżetu powiatu wyszkowskiego, gminy Zabrodzie oraz Fundacji Museion Norwid – po 30 tys. zł.
Muzeum Cypriana Norwida w Dębinkach zostało powołane do życia 25 sierpnia 2021 r. na mocy uchwał Rady Powiatu w Wyszkowie i Rady Gminy Zabrodzie. Zgodnie z umową, do współorganizatorów nowo utworzonej instytucji dołączyła Fundacja Museion Norwid.
Muzeum rozpoczęło swoją działalność 15 września 2021r., zaś już 24 września 2021 r. podpisano list intencyjny, w którym strony – Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu, powiat w Wyszkowie, gmina Zabrodzie i Fundacja Muzeion Norwid – wyraziły wolę ścisłej współpracy w celu prowadzenia wspólnej instytucji kultury – Muzeum Cypriana Norwida w Dębinkach. 1 lutego 2022 r. podpisana został umowa o współprowadzeniu.
Przedmiotem działalności Muzeum będzie m.in. gromadzenie zabytków i wytworów kultury materialnej i niematerialnej związanych z życiem i twórczością Cypriana Norwida oraz z epoką, w której żył, przekazywanie i upowszechnianie informacji o życiu, działalności oraz dziedzictwie Cypriana Norwida, a także prowadzenie działalności edukacyjnej oraz promocja Cypriana Norwida i spuścizny po Nim w kraju i za granicą. Bazą dla powstającej kolekcji muzealnej są obecne zbiory Fundacji Museion Norwid.
Osobą pełniącą obowiązki dyrektora Muzeum Cypriana Norwida w Dębinkach jest były prezes Fundacji Museion Norwid Jacenty Matysiak.
Pałac w Dębinkach
Pałac został zbudowany w pierwszej połowie XVII wieku przez Jana Renarda – podstolego nurskiego, pułkownika gwardii króla Augusta II. Ród Renardów, przenosząc się na Śląsk, sprzedał dobra Ksaweremu Dybowskiemu, który był ojczymem matki Cypriana Kamila Norwida, a po śmierci jej męża Jana Norwida, został opiekunem jego małoletnich dzieci.
W pierwszej połowie XIX wieku pałac został dwukrotnie przebudowany przez Ksawerego Dybowskiego, a w drugiej połowie XIX wieku – przez budowniczego Władysława Mierzanowskiego.
W 1871 r. majątek Dębinki został sprzedany. Odtąd zmieniał kilkakrotnie właściciela. Po I wojnie światowej przeszedł na własność księcia Michała Woronieckiego. W latach 20-tych XX w. pałac kupiła Helena Osowska, która podczas II wojny światowej, udzielała w nim schronienia partyzantom, żołnierzom Armii Krajowej i powstańcom warszawskim.
W 1944 r. dwór został opuszczony. Przez krótki czas mieściło się w nim dowództwo wojsk niemieckich, a później szpital dla rannych żołnierzy radzieckich. Reforma rolna z 1948 r. przyznała ludności wiejskiej ziemie majątku. Pałac uległ zdewastowaniu. W latach 1948-50 został odbudowany.
Obecnie jest to klasyczny dwór, murowany, z cegły. Od frontu posiada portyk o czterech kolumnach, dźwigających szerokie belkowania i trójkątny szczyt. W pomieszczeniach znajduje się dekoracja sztukatorska na plafonach z II połowy XIX wieku. Obok pałacu znajdują się dwie oficyny dworskie wzniesione prawdopodobnie również w II połowie XVIII wieku. Całość terenu otacza park założony w XVIII wieku, a następnie przekształcony w XIX-XX wieku, z podjazdem od frontu. W parku do dziś zachowały się okazy starodrzewu.
