Biblioteka Filologii Polskiej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu otrzymała imię prof. Józefa Tomasza Pokrzywniaka. W trakcie związanej z tym uroczystości, jaka odbyła się 17 stycznia na Wydziale Filologii Polskiej i Klasycznej, odsłonięto tablicę upamiętniającą jego patrona oraz zaprezentowano dedykowaną mu książkę zatytułowaną „Złoty Środek – Literatura wobec rozterek , niepokoju i poszukiwania równowagi” (Wydawnictwo Naukowe UAM).
– Książkę dedykowaną prof. Józefowi Tomaszowi Pokrzywniakowi zatytułowaliśmy „Złoty Środek”. Chcieliśmy, aby publikacja ta współbrzmiała z charakterystyczną dla Niego postawą umiaru i koncyliacji. Zamierzaliśmy podarować Mu książkę jak najpełniej spersonalizowaną. Skupioną na wartościach i postawach, które cenił i stosował na co dzień. Wyrazem personalizacji książki „Złoty Środek” jest to, że autorzy części artykułów napisali prace o utworach literackich lubianych przez prof. Pokrzywniaka. Inni badacze sięgnęli do tych obszarów swych specjalności, które w ten czy inny sposób konweniują z tytułową problematyką tomu. Efektem tego jest monografia, której autorami są uczeni, reprezentujący różne dyscypliny wiedzy, uprawiane na naszym wydziale: filologię polską, filologię klasyczną, filologię słowiańską, teatrologię i filmoznawstwo. Nasza książka miała być wręczona prof. Pokrzywniakowi z okazji zakończenia pracy na uniwersytecie i przejścia na emeryturę. Jego odejście sprawiło, że tom ukazuje się jako dedykowany Mu wyraz pamięci o darze Jego obecności w naszym życiu. – powiedział w trakcie uroczystości prof. Grzegorz Raubo, jeden z najbliższych współpracowników prof. Józefa Tomasza Pokrzywniaka.
W książce oprócz prac naukowych zamieszczono też przemówienie prof. Andrzeja Lesickiego, rektora poznańskiego Uniwersytetu, wygłoszone na pogrzebie prof. Pokrzywniaka, zarysowujące Jego sylwetkę jako „prawdziwego Człowieka Uniwersytetu”. Główne fakty jego działalności naukowej i organizacyjnej przypomniano w redakcyjnym wprowadzeniu do publikacji. Inne aspekty pamięci o były dziekanie Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu uwypukla wywiad, jaki z pracownikami polonistyki przeprowadziła Violetta Szostak z poznańskiego oddziału „Gazety Wyborczej” zatytułowany „I właśnie ktoś taki nam teraz odszedł”, który wiele mówi o prof. Pokrzywniaku nie tylko jako o ważnej postaci życia akademickiego. Współpracownicy i przyjaciele charakteryzują Go jako entuzjastę kultury włoskiej, ogrodów, kawy i muzyki Beatlesów.
Jak podkreślił prof. Grzegorz Raubo, prof. Pokrzywniak cenił piękne książki. Cieszyło go, że poziom edycji publikacji naukowych, w okresie PRL-u często pozostawiający wiele do życzenia, w ostatnich latach tak znacząco się udoskonalił. Sprawiało mu radość, że jego dwie ostatnie książki – „Ignacy Krasicki wśród pisarzy polskiego oświecenia” oraz edycja „Komedii” Krasickiego – ukazały się w pięknych edycjach, wyróżniających się nie tylko perfekcyjną redakcją, lecz i oryginalnymi okładkami. Sprzymierzeńcem tego postanowienia było Wydawnictwo Naukowe UAM kierowane przez Marzennę Lendzion-Markowską. Książkę tworzył zespół, który znał prof. Pokrzywniaka i przygotowywał Jego wcześniejsze publikacje: Krystyna Jasińska, odpowiadająca za łamanie komputerowe, Dorota Borowiak, redaktor techniczny, Helena Oszmiańska-Napierała, projektantka okładki, Halina Oszmiańska, czuwająca nad redakcją językową książki, tak jak czuwała nad wszystkimi wcześniejszymi pracami prof. Pokrzywniaka ogłaszanymi w uczelnianym wydawnictwie w latach 80. i 90. ubiegłego wieku.
Na okładkę, dla wizualnego wyrażenia bogatej treści książki, wybrano ogród z obrazu Aleksandra Gierymskiego. – Światło rozświetlające centralną część malowidła uznaliśmy za adekwatny, symboliczny wyraz „złotego środka”, o którym mówi książka. Naturalne jest, ze znalazł się na niej ogród również ze względu na Osobę, której książka jest poświęcona: ze względu na prof. Pokrzywniaka, który pasji pielęgnowania ogrodu oddawał się na co dzień i dzielił się tym zamiłowaniem z innymi – stwierdził prof. Grzegorz Raubo. .
– Nasz zmarły dziekan, prof. Józef Tomasz Pokrzywniak był niewątpliwie człowiekiem „złotego środka”, co się zawsze zaznaczało nie tylko w jego afirmatywnym stosunku do innych ludzi, ale również w koncyliacyjnym sposobie kierowania poznańską polonistyką i naszym Wydziałem, a także w jego koncepcji badań naukowych, dalekich od jednostronności i arbitralnych propozycji – powiedział prof. Krzysztof Trybuś, który był również bliski współpracownikiem prof. Józefa Tomasza Pokrzywniaka.
Józef Tomasz Pokrzywniak (1947- 2017) był historykiem literatury, profesorem nauk humanistycznych.. Absolwent filologii polskiej na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. W 1970 roku asystentem w Zakładzie Historii Kultury Polskiej Instytutu Filologii Polskiej UAM, gdzie zajmował się głównie literaturą okresu Oświecenia. Doktoryzował się w 1978 roku, na podstawie rozprawy „ Jan Gorczyczewski – tłumacz, satyryk i krytyk” W 1979 roku objął stanowisko adiunkta w Zakładzie Historii Kultury Polskiej IFP UAM. W 1994 roku na podstawie rozprawy „Komedie Ignacego Krasickiego” uzyskał stopień doktora habilitowanego nauk humanistycznych w zakresie literaturoznawstwa, specjalność: literaturoznawstwo. W lipcu 1999 otrzymał tytuł profesora nauk humanistycznych. Specjalizował się w historii literatury polskiej szczególnie doby oświecenia. W latach 2005-2012 był dziekanem Wydziału Filologii Polskiej i Klasycznej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Członek Rady Naukowej Instytutu Badań Literackich PAN i Komitetu Nauk o Literaturze PAN oraz przewodniczącym Uniwersyteckiej Komisji Akredytacyjnej. Był inicjatorem budowy nowej siedziby Biblioteka Wydziału Filologii Polskiej i Klasycznej UAM.
Prof. Józef Tomasz Pokrzywniak lat był przewodniczącym Komitetu Organizacyjnego Poznańskich Dni Książki Naukowej, które kontynuowane obecnie jako Poznańskie Targi Książki Naukowej i Popularnonaukowej są jednym z najważniejszych spotkań wydawców akademickich i naukowych w Polsce.