“Muzeum Adama Mickiewicza to piękny symbol poszanowania historii i polskiego dziedzictwa w Turcji. Żywię ogromną nadzieję, że Muzeum będzie się dalej rozwijać i przybliżać postać wybitnego Polaka w Turcji” – napisał w księdze pamiątkowej muzeum wicepremier, minister kultury, dziedzictwa narodowego i sportu, prof. Piotr Gliński.
Podczas symbolicznego otwarcia wystawy po rearanżacji w Muzeum Adama Mickiewicza w Stambule prof. Gliński podkreślał, że nieoficjalnym celem podróży Adama Mickiewicza we wrześniu 1855 roku do Konstantynopola, obecnego Stambułu, była próba tworzenia oddziałów polskich do walki z carską Rosją.
“Znajdujemy się dziś w budynku stojącym w miejscu, w którym poeta spędził ostatnie kilka miesięcy życia. W setną rocznicę śmierci Mickiewicza utworzono tu pierwszą ekspozycję. Mam nadzieję, że wystawa, którą możecie Państwo dziś oglądać, przyczyni się do popularyzacji oraz podtrzymania pamięci o tym wybitnym Polaku wśród mieszkańców Stambułu jak również licznie odwiedzających to miasto turystów” – mówił wicepremier Gliński.
Piotr Gliński zwrócił uwagę, że Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu przykłada wielką wagę do zachowania pamięci o wybitnych Polakach, którzy wskutek skomplikowanych kart historii lub osobistych decyzji znaleźli się poza granicami Polski. Działania w tych obszarach od lat realizowane są m.in. poprzez liczne ekspozycje poświęcone polskim twórcom literackim. Jako przykłady warto wskazać Muzeum Josepha Conrada Korzeniowskiego w Berdyczowie, Muzeum Juliusza Słowackiego w Krzemieńcu oraz Muzeum Witolda Gombrowicza w Vence. Wspomniane wystawy, jak również ta poświęcona Adamowi Mickiewiczowi w Stambule, realizowane są przez Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu oraz Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie.
Podczas wizyty w Muzeum Mickiewicza w Stambule wicepremierowi Piotrowi Glińskiemu towarzyszyli przedstawiciele tureckiego rządu oraz władz miasta, a także przedstawiciele konsulatów Litwy i Ukrainy w Stambule. Na zakończenie wizyty minister Gliński złożył podziękowania dyrektorowi Muzeum Sztuki Tureckiej i Islamskiej, którego oddziałem jest Muzeum Adama Mickiewicza, za opiekę sprawowaną nad tak ważnym dla Polaków miejscem.
Dom, w którym mieszkał i zmarł Adam Mickiewicz, był po śmierci poety odwiedzany przez wielu Polaków. Drewniana górna część budynku spłonęła w pożarze Stambułu w 1870 roku. Po odbudowie dzielnicy (ze zmienioną siatką ulic) zrekonstruował ją z wielkim pietyzmem żołnierz powstania listopadowego Jan Górczyński. Stała się miejscem spotkań polskich emigrantów. W 1909 roku w fasadę budynku wmurowano pierwszą, niezachowaną dziś tablicę z napisem: “Poeta i wielki patriota polski Adam Mickiewicz, przyjaciel Turków”, ufundowaną przez Turecki Komitet Jedności i Postępu. Kolejną tablicę umieścili w 1933 roku mieszkający w Stambule Polacy.
W setną rocznicę śmierci, w 1955 roku, staraniem władz polskich i tureckich otwarto skromne muzeum poety z wystawą przygotowaną przez Muzeum Literatury w Warszawie. W podziemiach urządzono symboliczną kryptę, w którą wmurowano krzyż i płytę z napisem: “Miejsce czasowego spoczynku Adama Mickiewicza, 26 listopada – 30 grudnia 1855 roku”. W 1999 roku tureckie władze wykupiły budynek z rąk prywatnych właścicieli. Obecnie Muzeum Adama Mickiewicza jest oddziałem Muzeum Sztuki Tureckiej i Islamskiej w Stambule.
