Uroczystość wręczenia Nagród i Wyróżnień im. prof. Jerzego Skowronka miała miejsce podczas 6. Warszawskich Targów Książki (15 maja 2015 roku, godz. 17.00, sala Amsterdam, Stadion Narodowy w Warszawie).
Nagrodę im. prof. Jerzego Skowronka za rok 2014 przyznano ex aequo wydawnictwom:
Towarzystwu Wydawniczemu „Historia Iagiellonica” za Historia Biblioteki Polskiej w Paryżu w latach 1838-1893, Janusza Pezdy, Kraków 2013, s. 200, ISBN 978-83-62261-67-3
Fundacji Węzły Pamięci, Muzeum Historii Polski, Wydawnictwu Znak za Węzły pamięci niepodległej Polski (publikacja oraz 2 CD), opracowanie zbiorowe, pomysłodawca publikacji: Zdzisław Najder; zespół redakcyjny: Zdzisław Najder, Anna Machcewicz, Michał Kopczyński, Roman Kuźniar, Bartłomiej Sienkiewicz, Jerzy Stępień, Wojciech Włodarczyk, SIW Znak, Wydanie I, Kraków-Warszawa 2014, s. 1064, ISBN: 978-83-240-3130-6
Twórcy dodatku muzycznego: Polskie Radio S.A., Fundacja Węzły Pamięci
Partner: Ośrodek KARTA
W uzasadnieniu podano:
- Towarzystwo Wydawnicze „Historia Iagiellonica” Historia Biblioteki Polskiej w Paryżu w latach 1838-1893, Janusza Pezda, Kraków 2013
Monografia dra hab. Janusza Pezdy, pracownika naukowego UJ i Biblioteki Czartoryskich, ukazała się na rynku księgarskim w początkach 2014. Jest to pierwsza pełna historia jednej z najstarszych instytucji Wielkiej Emigracji, która przetrwała od 1838 i funkcjonuje do dnia dzisiejszego jako ośrodek naukowy przechowujący wielkiej wagi zbiory rękopiśmienne i druki odnoszące się do całej epoki porozbiorowej walki o odzyskanie niepodległości, a także do dziejów nowożytnych po lata po II wojnie światowej. Toteż jej dzieje to zarazem historia dziejów polskiej myśli politycznej, kultury narodowej i życia związanych z Biblioteką najwybitniejszych postaci epoki porozbiorowej od Adama Jerzego Czartoryskiego, Mickiewicza, Norwida i dziesiątków innych, którzy stworzyli i rozwijali Bibliotekę Polska, a także dzieje związków ideowych i naukowych z ziemiami polskimi. Jej zbiory, po utracie w czasie II wojny światowej zbiorów Muzeum w Raperswilu oraz Biblioteki Batignolskiej przeniesionych do Biblioteki Narodowej, są obecne, wraz z Biblioteką Czartoryskich w Krakowie, najpoważniejszym zespołem archiwaliów i druków do dziejów spraw polskich na arenie międzynarodowej od XVIII do XX w., w tym zwłaszcza Wielkiej Emigracji.
Materiały zgromadzone w Bibliotece Polskiej w Paryżu stanowiły zarazem, wraz z rękopisami Biblioteki Czartoryskich w Krakowie, główna podstawę źródłową pracy naukowej Profesora Jerzego Skowronka i od lat sześćdziesiątych przez kilkadziesiąt lat był to dosłownie warsztat jego badań historycznych.
Biorąc pod uwagę zarówno wartość naukowa monografii Janusza Pezdy Historia Biblioteki Polskiej w Paryżu w latach 1838-1893 oraz fakt, iż zarówno historyczna problematyka rozprawy oraz wyjątkowe związki Profesora Jerzego Skowronka łączące jego pasję naukowe z Biblioteką Polska, jury postanowiło przyznać publikacji pierwszą nagrodę.
(autor uzasadnienia prof. Jerzy Zdrada)
ex aequo
- Fundacja Węzły Pamięci, Muzeum Historii Polski, Wydawnictwo Znak, Węzły pamięci niepodległej Polski (publikacja oraz 2 CD), opracowanie zbiorowe, pomysłodawca publikacji: Zdzisław Najder
„Węzły pamięci” – publikacja i sam termin – jest projektem autorskim profesora Zdzisława Najdera. Jak pisze we wstępie pomysłodawca tego niezwykłego kompendium wiedzy to „mapa uczuć wobec zapadłego w przeszłość lądu, to portret pamięciowy świata Polski niepodległej sprzed 1945 roku.”. Innymi słowy – chodzi o pamięć zbiorową generacji, urodzonej w Drugiej Rzeczypospolitej, generacji wyjątkowo ciężko doświadczonej przez historię. Nie jest to zatem zwykły słownik historyczny, lecz subiektywny zbiór haseł, wywołujących tak różne emocje jak „Adria”, „emancypantki” i ,,święcone” po ,,Palmiry”, ,,Katyń” czy ,,Treblinka”.
Skoro węzeł to coś, co nitkami skojarzeń łączy osobiste wspomnienia z wyobrażeniami czy wiedzą pochodzącą z lektury, w książce, a raczej księdze, nie mogło zabraknąć odniesień do wcześniejszych okresów naszych dziejów. Stąd tak smakowite hasła jak „kuchnia staropolska” czy brzmiące jak z Sienkiewicza hasło „Kudak”, w którym mowa o ,,porohach dniestrowych, podjazdach dla języka” i konieczności ,,pohamowania inkursyi morskich od wojska zaporoskiego”.
Profesorowi Najderowi udało się pozyskać do pracy nad tym dziełem dużą grupę wybitnych specjalistów, głównie – lecz nie wyłącznie – historyków, którzy wzięli udział w tym niezwykłym przedsięwzięciu. Z konieczności wymieniam tylko niektórych: Henryk Samsonowicz, Bartłomiej Sienkiewicz, Tadeusz Cegielski, Włodzimierz Kalicki, Adolf Juzwenko, Jerzy Stępień, Andrzej Rottermund, Franciszek Ziejka, Jerzy Zdrada i wielu, wielu innych.
Na szczególne podkreślenie zasługuje niezwykle trafny wybór unikalnych fotografii i bardzo staranna szata typograficzna tomu. Dołączono do niego dwie płytki CD: „Pieśni i piosenki” oraz „Głosy i dźwięki”, stanowiące ilustrację bądź uzupełnienie poszczególnych haseł.
Uważam, że w czasach powszechnego zamętu informacyjnego, wyjątkowa rzetelność i szeroki zakres tej publikacji zasługuje w pełni na przyznanie jej Nagrody imienia Profesora Jerzego Skowronka.
(autorka uzasadnienia: Zofia Kunert)
Jury postanowiło ponadto przyznać wyróżnienia:
- Wydawnictwu Arcana za pozycję Patrioci i zdrajcy, Sławomira Węgrzynowicza, Kraków, 2014, s. 648, ISBN 978-83-609-404-71
- Wydawnictwu Literackiemu, za pozycję Na straconych posterunkach. Armia Krajowa na Kresach Wschodnich II Rzeczpospolitej 1939-1945, Kazimierza Krajewskiego, Kraków 2015, wyd. I, s. 928, ISBN 978-83-08-04932-7
Ponadto Jury nagrody im. Profesora Jerzego Skowronka postanowiło wyróżnić:
- Wydawnictwo Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych za Archiwa rodzinne, Warszawa 2013, s.136, ISBN 978-83-62421-86-2 – za propagowanie archiwistyki rodzinnej
- Wydawnictwo Napoleon V za Studia nad epoką napoleońską, Tom 1., red. Marcin Baranowski, Oświęcim 2014, s. 238, ISBN 978-83-7889-216-8 – za inicjatywę wydawniczą
- Wydawnictwo Akademickie Dialog, Bizancium ok. 500 – 1024. Tom 1., Jonathan Shepard (red.), przekład Katarzyna Pachnik, Jan Stanisław Partyka, Robert Piotrowski, Warszawa 2012, s. 632, ISBN 978-83-63778-04-0
oraz
6. Bizancium 1024 – 1492. Tom 2., Jonathan Shepard (red.), przekład Jolanta Kozłowska, Robert Piotrowski, Warszawa 2015, s.496, ISBN 978-83-8002-097-9 – za publikacje bałkanistyczne
