Nowy Jork, 1896 rok. Metropolią wstrząsają makabryczne zabójstwa chłopców z domów publicznych. Skorumpowana policja bez efektu prowadzi oficjalne śledztwo. Dlatego też niezależnie od nich zostaje powołana tajna grupa do tropienia zabójcy. Najważniejszy w niej jest tytułowy alienista – dziś powiedzielibyśmy psychopatolog – Laszlo Kreizler, który wykorzystuje całą swoją wiedzę, by przeniknąć najmroczniejsze zakamarki umysłu mordercy i w ten sposób wpaść na jego trop. Tylko czy jest to dla wszystkich zrozumiałe?

„Wziąć udział w śledztwie? (…) – Roosevelt, czyś ty postradał swój holenderski rozum? Alienista? Psycholog? (…) Jak się rozniesie, że zwerbowałeś kogoś takiego jak Kreizler… dalibóg, równie dobrze mógłbyś zatrudnić afrykańskiego szamana!”. Pomysł na umieszczenie akcji kryminału w czasach, w których zdejmowanie odcisków palców czy tworzenie profilu psychologicznego mordercy uznawano za bzdury jest bardzo ciekawy, ale i ryzykowny. Tym razem jednak autorowi się udało. Można naprawdę rozsmakować się w tej powieści, której lektura zapewni wiele pasjonujących godzin. Akcja rozwija się powoli i przyspiesza tylko momentami, jednak misternie wykreowany klimat i ciekawie zapleciona intryga z pewnością wielu przypadnie do gustu. Autor nie ograniczył się bowiem tylko do klasycznego kryminału, lecz w swojej fabule znakomicie wykreował na pierwszoplanowego bohatera miasto Nowy Jork końca dziewiętnastego wieku. Z wielką dbałością o szczegóły, z ogromem odniesień do historii, architektury, polityki, gospodarki i trendów społeczno-kulturalnych. Naprawdę wspaniale jest przenieść się w tamte czasy, by poznać jasne i ciemne strony metropolii w trakcie jej burzliwej transformacji. Oczywiście z zaciekawieniem śledzimy także działania tajnej grupy powołanej przez Theodora Roosevelta, prezesa zarządu komisarzy policji, późniejszego prezydenta Stanów Zjednoczonych. Początkowo dysponuje ona nielicznymi tropami i skromnymi poszlakami, zaś morderca wykazuje się niezwykłą inteligencją, przebiegłością i zuchwałością. Jednak grupa odwołuje się do nowoczesnych, jak na ówczesne czasy, technik i narzędzi, jak choćby daktyloskopia, grafologia, łańcuch przyczyn, podwójna świadomość czy portret psychologiczny. Zajmująco zagłębia się w te obszary i krok po kroku docieka prawdy. W skład grupy oprócz Laszlo Kreizlera wchodzi John Schuyler Moore, redaktor kroniki policyjnej najpoczytniejszej gazety, to właśnie z jego perspektywy poznajemy scenariusz zdarzeń, Sara Howard, ambitna i odważna wywiadowczyni oraz bracia Marcus i Lucius Isaacson, sierżanci śledczy, specjalizujący się w kryminologii i medycynie sądowej. Czy zabójcę spotka zasłużona kara? Kim są członkowie tajemniczego spisku, którzy w bezwzględny sposób podejmują próby zatuszowania faktów dotyczących morderstw? Przekonajcie się sami. Naprawdę warto.