Kinga Dunin‚ socjolog‚ feministka‚
krytyk literacki‚
pisarka
i publicystka napisała książkę
o największej dotąd objętości (nie licząc współautorstwa) i akademickim
ciężarze gatunkowym. Zapewne
znakomita mniejszość tekstów krytycznoliterackich
w Polsce wychodzi spod piór nie-filologów. Perspektywa Kingi Dunin ma charakter społeczny‚ pisze jak ktoś‚ kto ma do literatury interes‚
roszczenie‚ do czegoś istotnego
jej potrzebuje. Perspektywa filologiczna
jest inna‚ to przede wszystkim spojrzenie na tekst pomiędzy innymi tekstami‚ immanentne.

Mimo‚ a także dzięki rozbudowanej
części metodologicznej pracy (ok. 1/3 objętości) wnosić można‚ że autorka potrzebuje literatury, by poddawać refleksyjnemu oglądowi polską rzeczywistość‚ przede wszystkim
społeczną‚ odczytywać ją poprzez literaturę. Literatura jest dla niej jednym
ze zwierciadeł‚ obok na przykład nauk społecznych albo medialnego dyskursu publicznego‚ które tworzy swój obraz społecznego dziania się i status quo‚ mający własną odrębność
i specyfikę. Kinga Dunin‚ mówiąc bardzo po prostu‚ wierzy w literaturę‚ i jakoś‚ wierzy literaturze.

Autorka na podstawie wybranych tytułów prozatorskich wydanych po 1989 roku‚ obszernie je cytując‚ rekonstruuje pewne aspekty literackiego
obrazu procesu przechodzenia polskiej rzeczywistości społecznej od ładu tradycyjnego (przed wojną)‚ przez doświadczenie PRL-u‚ do demokratyczno-
wolnorynkowej nowoczesności
razem z ponowoczesnością. Taki triadowy układ ma część merytoryczna książki: „raj” przeszłości‚ kiedy wszystko
z grubsza było na swoim miejscu‚ potem „czyściec” PRL-u i obecnie… wolność („piekło?”). Nie ma tu wszechogarniającej systematyzacji całej‚ znaczącej produkcji literackiej 15-lecia. Jest przegląd i analiza wyboru
twórczości‚ pod kątem obecności w niej kilku interesujących dla autorki perspektyw: politycznej, światopoglądowej
i religijnej oraz obyczajowej i życia prywatnego Polaków. W tym ostatnim pojawiają się optymistyczne‚ feministyczne odczytania.