Adwokat Leon Berenson postulował, żeby na rogu ulic Żelaznej i Leszna po wojnie powstał pomnik Nieznanego Szmuglera. Dzięki szmuglerom głód w getcie był choć momentami mniej dokuczliwy. Jednak przez mury „dzielnicy żydowskiej” w Warszawie szedł nie tylko szmugiel jedzenia, ale również życia.

Autor wspomnień będąc nastolatkiem, uczestniczył w tym niebezpiecznym procederze. Dokładnie przedstawia miejsca i metody kontrabandy. Ukazuje zarówno zachowania szlachetne, jak i nikczemne. Zwraca uwagę, że szmuglerzy nieśli pomoc, ryzykowali życiem, ale również zarabiali.

„Czytałem wiele publikacji, nierzadko wspomnieniowych, przedstawiających Polaków jako zoologicznych antysemitów, którzy swoją »rasistowską ideologię wyssali z mlekiem matki«. (…) Ale taki obraz stanowi zaledwie jedną stronę okupacyjnej rzeczywistości. Obok ludzkich szumowin były też tysiące tych, którzy z narażeniem własnego życia pomagali, potrafili zachować ludzką godność i którzy za swą patriotyczną postawę ukarani zostali najwyższym, hitlerowskim wymiarem kary” – pisze dwojga imion Świerczyński, chłopak rodem z Woli. Jego ojciec, członek Związku Wolnomyślicieli Polskich i działacz Anarchistycznej Federacji Polski, prowadził na Kercelaku kram bukinistyczny. W kręgu znajomych miał wielu Żydów, którym od początku okupacji pomagał – wraz z żoną i synem. Ten ostatni szmuglował lekarstwa, pożywienie oraz przekazywał listy, a kiedy rozpoczęła się wywózka do Treblinki, pomagał w ucieczce na „stronę aryjską”. Ocalił między innymi Halinę Goldberg, którą później poślubił. 30 stycznia 1972 roku Instytut Yad Vashem nadał Świerczyńskiemu tytuł Sprawiedliwego wśród Narodów Świata.

Dodatkowym atutem tej memuarystyki, przywołującej narrację Grzesiuka tudzież Wiecha, są zamieszczone w niej plany miasta. Na obecną mapę opisywanej części stolicy nałożono układ urbanistyczny z czasów II wojny światowej. Czytelnik zyskuje zatem plastyczne wyobrażenie miejsc przemytniczych eskapad.