Wydawnictwo Libra PL zaprasza na cykl pięciu spotkań z prof. Paulem Robertem Magocsi, autorem monografii dotyczącej historii Rusi Karpackiej, w związku z wydaniem polskiego tłumaczenia jego pracy zatytułowanej „Pod osłoną gór. Dzieje Rusi Karpackiej i Karpatorusinów“.
– Wydaje się że spotkanie z tym znanym i wyjątkowym naukowcem, będzie bardzo interesujące, ponieważ opisuje obszar blisko naszych granic wykorzystując olbrzymią literaturę i konstruuje pogląd o istnieniu czwartej narodowości wschodniosłowiańskiej – przekazał Bibliotece Analiz Zygmunt Śliwa z wydawnictwa Libra PL.
Pierwsze spotkanie odbędzie się dzisiaj, czyli w poniedziałek 27 czerwca o godz. 18. w Państwowym Muzeum Etnograficznym w Warszawie przy ul. Kredytowej 1. Będą je prowadzili: Robert Zydel, dyrektor Państwowego Muzeum Etnograficznego oraz dr hab. Tomasz Stryjek, prof. CC.
Kolejne spotkania odbędą się:
– we wtorek 28 czerwca o godz. 17.30 w siedzibie Polskiej Akademii Umiejętności w Krakowie przy ul. Sławkowska 17 (Duża Aula). Spotkanie będą prowadzić: dr hab. Andrzej A. Zięba oraz dr hab. Helena Duć-Fajfer, profesor UJ.
– w środę 29 czerwca o godz. 18 w Muzeum dwory Karwacjanów i Gładyszów w Gorlicach przy ul. Wróblewskiego 10A. Spotkanie będą rowadzic: Zdzisław Tohl, dyrektor Muzeum Dwory Karwacjanów i Gładyszów oraz dr hab. Jan Pisuliński, prof. UR.
– w czwartek 30 czerwca o godz. 17 w Muzeum Historycznym w Sanoku – Sala 25 Obrazów. Spotkanie będą prowadzić: dr hab. Helena Duć-Fajfer, profesor UJ, oraz dr Jarosław Serafin, dyrektor Muzeum Historycznego w Sanoku
– w niedzielę 3 lipca o godz.15 w Muzeum Kultury Łemkowskiej w Zyndranowej.
Jak informuje wydawca, „Pod osłoną gór…” to pierwsza monografia naukowa dotycząca historii Rusi Karpackiej i Karpatorusinów. Prof. Paul Robert Magocsi, autor o olbrzymim dorobku naukowym, stawia śmiałą tezę o istnieniu czwartej narodowości wschodniosłowiańskiej. Karpatorusini nigdy nie mieli własnego państwa, lecz od wieków zamieszkiwali ziemie zwane Rusią Karpacką, które dziś leżą w granicach Polski, Słowacji, Ukrainy i Rumunii. Rozsiana po całym świecie diaspora karpatorusińska obecna jest głównie na Węgrzech, w Serbii, Czechach, Chorwacji, Stanach Zjednoczonych i Kanadzie.
Paul Robert Magocsi jest uznanym uczonym w dziedzinie historii, kartografii, socjolingwistyki, bibliografii oraz badań nad migracjami. Kieruje Katedrą Ukrainistyki im. Johna Yaremki na Uniwersytecie w Toronto, a od 1996 roku jest członkiem rzeczywistym Kanadyjskich Akademii Sztuk, Nauk Humanistycznych i Ścisłych – Kanadyjskiego Towarzystwa Królewskiego. Wśród niemal 900 publikacji jego autorstwa jest 41 książek, w tym „Historical Atlas of Central Europe” (1993/2002), „A History of Ukraine: The Land and Its Peoples” (1996/2011) [wyd. pol. Historia Ukrainy. Ziemia i ludzie (2017)]; jest także naczelnym redaktorem „Encyclopedia of Canada’s Peoples” (1999) oraz „Encyclopedia of Rusyn History and Culture” (2002, 2005).
Fragmenty przedmowy: Jakie sensy kryją się w tym tytule? Lepsze byłoby może sformułowanie: „żadnych przyjaciół prócz gór”, jednak zostało ono już wykorzystane w książce o Kurdach – innym górskim narodzie, który w ostatnich dziesięcioleciach porównywano do Karpatorusinów. Te górskie narody łączy to, że nigdy nie miały własnego państwa, zaś te państwa, w których przyszło im żyć, wywierały zwykle negatywny wpływ na karpatorusińską czy kurdyjską społeczność i kulturę. W przypadku Karpatorusinów presja asymilacyjna trwająca od XIX w. stopniowo wypychała ich z nizin i pogórza z powrotem w stronę gór, a z terenów leżących po ich północnej stronie zostali w XX w. usunięci siłą. Zatem w najlepszym razie wyłącznie góry były dla nich osłoną i schronieniem. Podtytuł wskazuje na dwa istotne elementy: kraj i naród. W kolejnych rozdziałach wykażemy, że w Europie istnieje historyczne terytorium zwane Rusią Karpacką. Nazwa i wiążące się z nią pojęcie są znane niektórym mieszkańcom tej krainy, choć nie znajdziemy jej ani na dawnych, ani na współczesnych mapach. Ziemię tę zamieszkiwali głównie – choć nie wyłącznie – Karpatorusini. Z drugiej strony, byli i są Karpatorusini żyjący – dawniej i dziś – poza terytorium Rusi Karpackiej. Mieszkają w sąsiadujących z nią krajach, na przykład w Serbii, czy też w bardzo odległych, takich jak Stany Zjednoczone i Kanada. Tematem tej książki jest zatem Ruś Karpacka (ziemia), a także Karpatorusini (naród) rozproszeni w różnych zakątkach świata. […] „Pod osłoną gór…” przypomina nieco podręcznik akademicki. Trzydzieści rozdziałów układa się w zasadzie w porządek chronologiczny, śledząc wydarzenia i procesy historyczne od czasów prehistorycznych do współczesności. Starałem się zachować równowagę między problematyką polityczną, społeczno-gospodarczą i kulturalną (zwłaszcza religijną). […] Wiele rozdziałów rozpoczyna się od umieszczenia Rusi Karpackiej w szerszym kontekście krajów sprawujących rządy na jej terytorium oraz Europy jako całości. Dlatego Czytelnik będzie mógł się zapoznać z niektórymi aspektami historii Węgier, Polski, Monarchii Habsburgów, Czechosłowacji i Związku Sowieckiego.
