Laureatem środkowoeuropejskiej nagrody literackiej Angelus w roku 2017 został Oleg Pawłow za powieść „Opowieści z ostatnich dni” (Noir Sur Blanc, przekład: Wiktor Dłuski). Autor nagrodzonej książki otrzymał statuetkę projektu Ewy Rossano oraz 150 tys. zł.
„Opowieści z ostatnich” dni to trylogia, na którą składają się trzy krótkie powieści: „Służbowa baśń”, „Sprawa Matuszyna” i „Karagandyjska tryzna”. Akcja wszystkich toczy się w schyłkowym okresie sowieckiego imperium, w wojsku i łagrach Kazachstanu.
Pierwsza z nich opisuje dzieje kapitana ukaranego za to, że bez rozkazu obsadził pole kartoflami, by wyżywić swoich okradanych przez zwierzchność żołnierzy, druga – życie obozowego strażnika, trzecia – podróż grupy żołnierzy z trumną zabitego kolegi.
Posępny obraz tego czasu, jego grozy i absurdów, ludzkiej niedoli rozjaśnia wysokiej próby czarny humor, sugestywność psychologicznych portretów bohaterów i tak charakterystyczna dla wielkiej rosyjskiej prozy solidarność z prostym, poniżonym, bezbronnym człowiekiem.
Pawłow wciąga czytelnika do jądra ciemności chylącego się ku upadkowi Związku Radzieckiego – w świat kazachskich stepów i łagrów, pomieszania grozy i absurdu. Doński kozak owładnięty strachem przed półbogiem Legawym, który chce zaprząc jego wolną duszę do sowieckiego kieratu, oficer wydziału specjalnego Skripicyn, który snuje swe pajęcze sieci w pułku pośrodku pustkowi, kapitan łagrowej straży, który za posadzenie przydziałowych ziemniaków stanie się wrogiem systemu – to tylko kilku spośród wielu bohaterów zamieszkujących ten okrutny i odrealniony świat. Brutalność i dosadność dopełniona czarnym humorem jest znakiem rozpoznawczym Pawłowa, uznawanego za jednego z najciekawszych autorów nowej rosyjskiej prozy.
Oleg Pawłow (ur. 1970) po ukończeniu szkoły pracował jako tragarz i niewykwalifikowany robotnik, odbywał obowiązkową służbę wojskową w kompaniach ochrony łagrów w obwodzie karagandyjskim (Kazachstan). Przeżycia tego okresu pozostawiły głęboki ślad w jego twórczości. Po przedterminowym zwolnieniu z wojska ze względu na stan zdrowia pracował w szpitalu, ukończył zaoczne studia w moskiewskim Instytucie Literatury. Opublikowana w roku 1994 powieść Służbowa baśń odniosła duży sukces i od razu postawiła Pawłowa w rzędzie najciekawszych rosyjskich pisarzy jego pokolenia. Pawłow uprawia również krytykę literacką, bierze udział w dyskusjach na tematy literackie i społeczne. Jego zawsze bardzo osobiste i wyraziste wypowiedzi często budzą zaciekłe spory. Jest laureatem wielu nagród literackich, m. in. Rosyjskiego Bookera (2002 r.) i nagrody Aleksandra Sołżenicyna (2012 r.), był też nominowany do Rosyjskiego Bookera dziesięciolecia (2011 r.).
Jednocześnie tegoroczną Nagrodę Angelusa dla tłumacza otrzymał Wiktor Dłuski za przekład powieści Olega Pawłowa „Opowieści z ostatnich dni (Noir Sur Blanc).
Od roku 2009 o Literacką Nagrodę Europy Środkowej Angelus ubiegają się nie tylko prozaicy, ale też tłumacze. Nagroda dla nich wynosi 20 tys. złotych. Do roku 2015 fundowała ją Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Wałbrzychu im. Angelusa Silesiusa, a od roku 2016 Nagrodę funduje Miasto Wrocław.
Wiktor Dłuski zawód tłumacza uprawia od roku 1972, kiedy zaczął pracować jako redaktor i tłumacz w tygodniku „Forum”. Od roku 1975 przełożył z francuskiego i rosyjskiego ponad 40 książek. Ważniejsze to: L. Filip, Pamiętniki z czasów Wielkiej Rewolucji (1988), P. Modiano, Zagubiona dzielnica (1993), Ch. de Talleyrand, Pamiętniki (1754–1815) (1994), Ch. Sterling, Martwa natura. Od starożytności po wiek XX (1998) [przekł. we współpracy z Joanną Pollakówną], B. Baczko, Jak wyjść z Terroru. Termidor i rewolucja (2006), B. Akunin, G. Czchartiszwili, Historie cmentarne. 1999–2004 (2006), A. Kroh, Jan Potocki. Daleka podróż (2007), J. Cl. Carrière, Alfabet zakochanego w Indiach (2009). Poza tym przełożył wiele esejów, m.in. autorów takich jak: L. Althusser, R. Aron, B. Baczko, R. Barthes, F. Bastiat, A. Besançon, B. Constant, F. Furet, A. Kojève, J. Littell, P. Manent, Monteskiusz, K. Pomian, P. Ricoeur.
