Piątek, 4 marca 2022

Zofia Szpojankowska, przewodnicząca Stowarzyszenia Księgarzy Polskich, poinformowała, że zebranie Zarządu SKP odbędzie w środę 16 marca o godz. 18. w warszawskim Klubie Księgarza przy Rynku Starego Miasta 22/24.

W planie jest przyjęcie nowych członków Stowarzyszenia, a także dyskusja na temat propozycji rozwoju SKP oraz inne tematy.

Od czasu zmian w Zarządzie, jakie nastąpiły 18 grudnia ubiegłego roku, wielu księgarzy zadeklarowało chęć przystąpienia do Stowarzyszenia.

[Przeczytaj także: Rozmowa z Zofią Szpojankowską]

Osoby zainteresowane przystąpieniem do Stowarzyszenia Księgarzy Polskich proszone są o nadesłanie na adres e-mailowy klubksiegarza@op.pl wypełnionej deklaracji, która jest dostępna na stronie www.ksiegarze.org.pl.

Z historii SKP

Stowarzyszenie Księgarzy Polskich ma bardzo długą i chwalebną historię. Pisał o niej i prezentował ją na spotkaniach w Klubie Księgarza zmarły niedawno, bo 14 lutego tego roku, Bogdan Klukowski, zasłużony historyk ruchu wydawniczego i księgarskiego.

Inicjatywa założenia organizacji księgarskiej na terenie Królestwa Polskiego zrodziła się w 1883 roku w Warszawie w firmie Gebethner i Wolff, ale o zaczątku takiej organizacji można mówić dopiero w przypadku Delegacji Księgarskiej utworzonej w 1902 roku i zrzeszającej właścicieli księgarń. Po rewolucji 1905 roku stało się możliwe powołanie własnej organizacji księgarzy i wydawców. W połowie 1907 roku w Warszawie właściciele księgarń z Królestwa przybyli na I Zjazd Księgarzy Polskich, powołano organizację o nazwie Związek Księgarzy Polskich, którego statut władze rosyjskie zatwierdziły wiosną 1908 roku i ten rok uznano za datę początkową organizacji księgarskiej w Polsce.

Pierwszym prezesem ZKP był Andrzej Turkuł, funkcję wiceprezesa pełnił wówczas Jan Robert Gebethner. W 1910 roku rozpoczęto wydawanie własnego organu „Przegląd Księgarski”, a dzięki Jakubowi Mortkowiczowi Związek odniósł pierwszy sukces międzynarodowy: został uznany za samodzielną grupę narodową w Międzynarodowym Kongresie Wydawców, mimo że był reprezentacją niepaństwową. Od 1911 do 1918 roku prezesował Związkowi Józef Wolff.

W 1911 roku został zarejestrowany Związek Księgarzy Polskich na Rzeszę Niemiecką z siedzibą w Poznaniu, a w sierpniu 1918 roku odbył się w Lublinie pierwszy zjazd Związku Księgarzy Polskich, na którym uchwalono założenie Powszechnego Związku Księgarzy i Wydawców Polskich wszystkich ziem. Pierwszym prezesem Związku został Gustaw Kazimierz Wolff, pełniąc tę funkcję do 1932 roku.

W 1926 roku został przyjęty, a w 1928 roku poprawiony „Regulamin stosunków księgarskich. Regulamin sprzedaży w stosunku do publiczności”.

Związek intensywnie dbał o interesy członków, prowadził ich rzetelny i często weryfikowany rejestr, troszcząc się o to, by działalność księgarska i wydawnicza nie były prowadzone na dziko. Domagał się korzystnych rabatów u wydawców, a od władz państwowych zniżek na przesyłkach pocztowych, które zostały przyznane w 1930 roku.

W 1935 roku ZKP miał 1200 członków i roczne dochody 200 tys. zł.

W czasie II wojny światowej Związek Księgarzy Polskich, Polskie Towarzystwo Wydawców Książek i Związek Zawodowy Pracowników Księgarskich powołały Tymczasową Komisję Porozumiewawczą Organizacji Księgarskich z Janem Gebethnerem (prezes PTWK) jako przewodniczącym i Ignacym Rzepeckim (prezes SKP) jako wiceprzewodniczącym. Zaproszono do współpracy przedstawicieli księgarstwa spółdzielczego i państwowego. W połowie 1943 roku Komisja przekształciła się w Tymczasową Radę Księgarstwa Polskiego. Na jej czele stanął Stanisław Pazyra, wiceprzewodniczącym był Stefan Dippel.

Po ustaniu działań wojennych 23 września 1945 roku odbyło się Walne Zgromadzenie Członków Związku Księgarzy Polskich, które zatwierdziło wiele postanowień Tymczasowej Rady Księgarstwa Polskiego. Prezesem Zarządu Głównego ZKP został Stanisław Arct. Wznowiono wydawanie własnego organu prasowego „Przegląd Księgarski”. W wyniku polityki władz ZKP zakończył działalność 1 października 1950 roku. Nastąpiło upaństwowienie i upolitycznienie działalności wydawniczej i księgarskiej.

Przez kilka lat nie było miejsca na działalność organizacji księgarskiej. Dopiero w 1956 roku nastąpił historyczny zwrot i 28-29 czerwca 1956 w Wiśle odbyło się plenum komitetu założycielskiego Stowarzyszenia Księgarzy Polskich. Pierwszym przewodniczącym Zarządu Głównego został Józef Osiecki (1906-1970). 23 listopada 1956 roku odbył się pierwszy organizacyjny zjazd nowej formacji księgarskiej, która, aby uwzględnić realia organizacyjne i społeczne przyjęła nazwę Stowarzyszenia Księgarzy Polskich. W latach 1960-1962 przewodniczącym był Tadeusz Żwan, a w latach 1962-1993 Tadeusz Hussak.

W roku 1964 zorganizowano ogólnopolskie obchody 600-lecia księgarstwa polskiego. W 1985 roku Rada Państwa nadała Stowarzyszeniu Księgarzy Polskich Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski „w uznaniu szczególnych zasług w działalności na rzecz polskiego księgarstwa, za osiągnięcia w upowszechnianiu kultury”.

W nowej rzeczywistości gospodarczej przewodniczącymi SKP byli kolejno: Kazimierz Mrowczyk (1993-2003), Tadeusz Żochowski (2003-2005) i Waldemar Janaszkiewicz (2005-2015). W 2015 przewodniczącym został Tadeusz Prześlakiewicz, który pełnił tę funkcję do grudnia ubiegłego roku – z przerwą od lutego do października 2017 roku, kiedy funkcję tę objął Jerzy Okuniewski. Od grudnia 20121 roku przewodniczącą SKP jest Zofia Szpojankowska.

Podaj dalej
Autor: (pd)