Od boomu przez dno We wczesnych latach 90. w Bułgarii, podobnie jak w innych krajach Europy Środkowej i Wschodniej, miał miejsce początek przełomowych zmian. W sektorze wydawniczym zmiany te były głównie rezultatem upadku socjalizmu i odsunięciem od władzy państwa, które dotąd kontrolowało i subsydiowało wydawanie i dystrybucję książek oraz zasady praw autorskich. Podczas pierwszych lat okresu przejściowego (1990-91) miał miejsce znaczny spadek w procesie wydawania książek, ponieważ niektóre z istniejących wydawnictw państwowych po prostu przestały istnieć. Prywatne wydawnictwa zostały zalegalizowane dopiero w 1991 roku. W Bułgarii istniało wtedy ponad 3200 domów wydawniczych, spośród których niektóre nigdy nie weszły nawet na rynek książkowy ze swoją własną produkcją. Fascynujące okazały się lata 1992- 94, kiedy to wydawcy wzięli pełny odwet za to, co było dotąd zakazane, ograniczane lub poddawane cenzurze. Były to lata, kiedy ludzie wciąż posiadali swój wyrobiony przez 45 lat instynkt odnoszenia się do książki z pietyzmem i postrzegania jej jako rzeczy drogocennej, a ich "odruch" kupowania książek jeszcze się nie zatracił. Nikt nie prowadził w tym okresie badań statystycznych, ale były to czasy wypuszczania na rynek ogromnych ilości egzemplarzy i to w skali często nie przystającej do rozmiarów naszego kraju. Także wtedy prawa autorskie i prawa tłumaczy zbyt często były "gwałcone", nie istniały prywatne agencje literackie, a pracownicy nie byli w stanie sami podejmować żadnych decyzji. Państwowa dystrybucja książek była blokowana i nieefektywna. Jej miejsce zajęło 400 czy 500 małych firm czy nawet "mikro-firm" działających na ulicznych straganach. Do pewnego stopnia jakoś potrafiły one wypełnić istniejącą lukę. Niektórym z tych firm udało się przetrwać, zdobyć doświadczenie i wzmocnić swoją pozycję w branży tylko dzięki ogromnemu wysiłkowi i kreatywności. Do niedawna corocznie około 20 proc. firm związanych z książką zwykło zmieniać pole swojego działania lub w ogóle przestawało istnieć. Pomimo to, całkowita liczba małych oraz "mikro" firm pozostawała ta sama. Oznacza to, że w wydawaniu książek i ich sprzedaży miejsca spółek, które rozpadały się na dobre były zajmowane przez nowo zakładane firmy, poprzednio działające w innych sferach biznesowych. Jednakże od 1995 roku, po ustąpieniu syndromów "odrabiania zaległości" i "rehabilitacji" rozpoczął się poważny proces redukcji rynku książkowego, który doprowadził do zaniżenia poziomów nawet w stosunku do tych z roku 1990. Wielu przewidywało wtedy załamanie się, a nawet całkowity upadek wydawnictw książkowych w Bułgarii. Ponieważ ta intensywna tendencja zniżkowa miała miejsce w stosunkowo długim okresie, wstrząsnęła ona wiarą nawet najbardziej niepoprawnych optymistów. Pomimo to, od roku 1999 do chwili obecnej, po przejściu prawdziwego dna, przemysł książkowy w Bułgarii zaczął pomału stawać na nogi. Narodziły się w tym czasie dwie tendencje. Pierwsza doprowadzała do dalszej stagnacji i ograniczania rynku, druga - do coraz większego wzmocnienia i uznania pozycji niektórych firm. Właśnie dzięki nim można spodziewać się powrotu do wyższego poziomu publikowania i sprzedaży książek jak również najlepszych tradycji bułgarskich wydawnictw. Podstawowe cechy nowej sytuacji A. Fale stagnacji ekonomicznej, które następowały kolejno po sobie dały jeden pozytywny efekt. Nazywając rzecz po imieniu: bardzo szybko zniechęciły osoby, które tylko przypadkowo weszły do branży wydawniczej mając na uwadze jedynie możliwość zarobienia szybkich pieniędzy. Trend ten uwolnił pewną przestrzeń rynkową dla pozostałych firm operujących w branży i doprowadził do pierwszych zwiastunów stabilizacji i normalizacji sektora książkowego. B. Przez ostanie 4-5 lat dostrzegalna stała się koncentracja aktywności w sektorze wydawniczym. Wystąpiła dzięki temu, że coraz większa grupa wydawców i sprzedawców …