Autor opatrzył książkę nieco przydługim podtytułem
„Muzułmańskie ideologie i ruchy narodowe
pogranicza w Południowo-Wschodniej Europie.
Przykład Sandżaka nowopazarskiego w XX wieku”,
który jednak dobrze oddaje treść pracy znacznie
wykraczającej poza lokalny problem niewielkiego
terytorium, jakim jest ten tajemniczy dla wielu
czytelników Sandżak nowopazarski – niewielki obszar
na pograniczu Serbii i Czarnogóry. Jego głównym
miastem jest Novi Pazar, stąd nazwa obszaru,
zaś sandżak oznacza jednostkę terytorialną w imperium tureckim w czasach
sułtańskich. Sandżak w latach 1878-1913 oddzielał dwa wspomniane
niezależne państwa i do 1908 roku był pod kontrolą Austro-Węgier, aby
na krótko jeszcze – do roku 1913 wrócić pod władzę osmańską. Potem
został podzielony między Serbię i Czarnogórę i stan taki – po kolejnych
zmianach na mapie politycznej Bałkanów – jest i dzisiaj.
Na tym małym terytorium, jak w próbce laboratoryjnej, pojawiają

się niemal wszystkie problemy świata bałkańskiego, które zostały świetnie
wychwycone i opisane przez autora. Książka, pomimo czasem zbyt
daleko idących konstrukcji myślowych, jest wartościową rozprawą, która
powinna stanowić lekturę obowiązkową dla zrozumienia, co się dzieje
na Bałkanach i dlaczego tak się dzieje. Badania autora wsparte solidnymi
i przede wszystkim lokalnymi studiami w archiwach, jak też dłuższym
pobytem na badanym terenie, stanowią dobrą podstawę do dalszych
przemyśleń. I jak słusznie pisze autor, „celem książki nie jest mnożenie
paradoksów, lecz zrozumienie powodów, dla których słowianojęzyczni
muzułmanie w Serbii i Czarnogórze… przeistoczyli się z Muzułmanów
(jednego z sześciu narodów konstytucyjnych federacji południowych Słowian)
w Boszniaków (mniejszość narodową) po rozpadzie Jugosławii. Zadaniem,
jakie postawiłem sobie w badaniu, jest interpretacja przemiany
tożsamości narodowej ludzi w warunkach rozpadu struktur politycznych
i społecznych wielonarodowego państwa realnego socjalizmu”.