28 lat temu bohaterkę niniejszej książki uhonorowano
medalem „Sprawiedliwy wśród Narodów
Świata”. Zmarła w 2003 roku w Kalifornii. Jej życie
przypomina stała wystawa w Muzeum Pamięci
w Waszyngtonie. W 2008 roku pośmiertnie została
odznaczona Krzyżem Komandorskim Orderu
Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej za ratowanie
życia w czasie II wojny światowej.

1 września 1939 roku zamienił życie Ireny
Gutówny w koszmar. Ta siedemnastoletnia wówczas
uczennica szkoły pielęgniarskiej stawiła czoło okrucieństwom wojny.
Ewakuowana z radomskiego szpitala za Bug, trafia w ręce Sowietów.
Zgwałcona przez krasnoarmiejców zostaje uratowana przez Ukraińców,
o raczej rzadkich jak na tę nację imionach Dawid i Miriam. Dzięki
ich pomocy ukrywa się jako Rachela w prowincjonalnej izbie chorych.
Wiosną 1941 roku udając Niemkę powraca do Radomia. Niebawem
wstępuje w szeregi AK. Wykorzystuje niemieckobrzmiące nazwisko
i biegłą znajomość języka Goethego, aby zdobyć zaufanie Niemców.
Nie tylko przekazuje informacje i dostarcza żywność do getta, ale też
pomaga w ucieczce kilkunastu jego mieszkańcom do leśnej ziemianki,
a potem – jako gospodyni majora SS – ukrywa tuzin Żydów w piwnicy
zarekwirowanej przez niego willi. Wszyscy doczekują końca wojny.

Irena nie czuje się jednak bezpiecznie w komunistycznej Polsce.
Jesienią 1946 roku udaje się jej wyjechać do Bizonii – angloamerykańskiej
części podzielonych Niemiec na… żydowskich papierach. Trzy lata
później płynie do USA, gdzie wychodzi za mąż, starając się wymazać
z pamięci wojenny koszmar.