Czwartek, 8 lipca 2021
Pismo PTWK do prezydenta m. st. Warszawy

Rafał Skąpski, prezes Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek, skierował pismo do Rafała Trzaskowskiego, prezydenta m. st. Warszawy, w sprawie uhonorowania „jednego z ważniejszych Obywateli przedwojennej Warszawy – Jakuba Mortkowicza”. Apeluje, aby przywrócić pamięci firmie Jakuba Mortkowicza przez odtworzenie emblematu na fasadzie jednej z kamienic na Rynku Starego Miasta. „Bez aprobaty Pana Prezydenta, bez pomocy finansowej i wsparcia odpowiednich służb miejskich sami nie zrealizujemy tego pomysłu”, czytamy w liście.

Przypomina się tam, że Jakub Mortkowicz „to zasłużony wydawca i księgarz. U niego publikowali między innymi Maria Dąbrowska, Stefan Żeromski, Leopold Staff, Julian Tuwim, Janusz Korczak i Bolesław Leśmian. W latach 1904-1912 zorganizował wydanie prawie wszystkich dzieł Nietzschego; w pracach nad tym wydaniem wzięli udział najznamienitsi ówcześni twórcy, jak Leopold Staff, Wacław Berent oraz grafik Franciszek Siedlecki. Jakub Mortkowicz wspierał wielu innych artystów (szczególnie twórców młodopolskich), promował światowy kanon literacki w Polsce, a sztukę polską na arenie międzynarodowej. W 1928 roku został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. W ciągu całej działalności edytorskiej Jakuba Mortkowicza i jego następców wyszło 897 tytułów. Większość książek tej oficyny była oznaczona charakterystycznym wizerunkiem kłosa”.

W liście podkreślono, że „Jakub Mortkowicz był aktywnym działaczem społecznym. Należał do Zarządu Związku Księgarzy Polskich, działał w Polskim Towarzystwie Wydawców Książek. W 1918 roku założył wraz z innymi księgarzami Polskie Towarzystwo Księgarni Kolejowych ‘Ruch’, które rozpowszechniało w całym kraju pisma i książki. Wielokrotnie był polskim delegatem na międzynarodowe kongresy wydawnicze i targi książki”.

Jakub Mortkowicz jest już upamiętniony w Warszawie. 24 listopada 1975 roku jedna z ulic na terenie obecnej dzielnicy Ursynów otrzymała jego imię, a na fasadzie kamienicy przy ul. Mazowieckiej 12 znajduje się tablica pamiątkowa, przypominająca, że „w tym domu w latach 1915-1939 mieściła się znana księgarnia zasłużonego dla kultury polskiej Jakuba Mortkowicza, wydawcy dzieł m.in. Stefana Żeromskiego i Marii Dąbrowskiej” [na zdjęciu]. Tablicę umieszczono w tym miejscu w maju 2004 roku „w stulecie powstania wydawnictwa”, a ufundowało ją Przedsiębiorstwo Rozwoju i Innowacji „System 2000” Sp. z o.o., które miało siedzibę w tej kamienicy.

Z inicjatywą przywrócenia tablicy pamiątkowej Jakuba Mortkowicza na Rynku Starego Miasta wystąpił w maju tego roku wybitny historyk prof. Eugeniusz Cezary Król, który poinformował, że jest w posiadaniu fotografii, która winna być podstawą do dodatkowego upamiętnienia postaci i dorobku Jakuba Mortkowicza. Jest to fotografia kamienicy Jakuba Mortkowicza na Rynku Starego Miasta (narożnik północno-wschodni). W 1928 roku na 10-lecie Niepodległej powstał na niej emblemat firmy wykonany przez rzeźbiarza Stanisława Ostrowskiego. Po wojnie w odbudowanej kamienicy, po numerem 11, emblematu tego o nigdzie nie kwestionowanej wartości artystycznej, nie odtworzono.

„Szanowny Panie Prezydencie, w roku 2021 obchodzimy 100. rocznicę powstania Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek. Rozpoczęcie prac nad uhonorowaniem jednego z twórców naszego Towarzystwa byłoby wspaniałym akcentem naszego Jubileuszu”, zaapelował Rafał Skąpski do prezydenta Rafała Trzaskowskiego.

Podaj dalej
Autor: (fran)