Wydawać by się mogło, że kto jak kto, ale pisarz nie jest stworzeniem stadnym. W końcu zasiada sam nad kartką papieru i: albo-albo... Kiedy jednak przyjrzymy się historii literatury, szczególnie poprzedniego wieku, dojdziemy do przekonania, że nawet najwybitniejsi twórcy bardzo często występowali publicznie w rozmaitych zespołach, ugrupowaniach, deklarując powinowactwo ideowe i formalne z innymi ludźmi pióra. Zazwyczaj bywa tak, że pisarz skłania się do najróżniejszych działań zbiorowych, dopóki nie osiągnie naprawdę znaczącego sukcesu. Później pracuje już na własne, osobiste konto. Twórcy - swoje, krytycy - swoje. Ci ostatni bardzo chętnie tworzą przeróżne "-izmy", nadając nazwy często zarysowującym się dopiero kierunkom w literaturze, uwielbiają segregować książki i ich autorów, zakładać pisarzom teczki, umieszczać ich w odpowiednich szufladach. I pod tym względem wiek XX uznać należy za wyjątkowy. "Nigdy dotąd w kulturze literackiej - pisze we wstępie do «Słownika europejskich kierunków i grup literackich XX wieku» Grzegorz Gazda - nie uobecniło się tak wiele programów, teorii i manifestów oraz grup, kolektywów i zespołów redakcyjnych". Z tego ostatniego stwierdzenia wyciągnął Grzegorz Gazda odpowiednie wnioski, jak najsłuszniej uważając, że "usystematyzowana słownikowo wiedza o literaturze XX w. ułatwi rozumienie zjawisk najnowszych, krystalizujących się w formacji postmodernizmu, który programowo nawiązuje twórczy dialog z awangardową przeszłością". I oto otrzymujemy efekt pracy autora, profesora Uniwersytetu Łódzkiego, gdzie kieruje katedrą teorii literatury, teatru i filmu, redaktora naczelnego "Zagadnień rodzajów literackich". Opu­blikowany nakładem Wydawnictwa Nau­kowego PWN słownik zawiera ponad 350 haseł dotyczących literatur europejskich i litera­tury Stanów Zjednoczonych oraz ich kręgów kulturowych. W szerokim zakresie uwzględnił Grzegorz Gazda literaturę polską i jidysz, jak również odnotował wy­brane …