Do redakcji „Magazynu Literackiego KSIĄŻKI” napłynęło kolejne zgłoszenie do Nagrody im. prof. Jerzego Skowronka. Jest to książka dr. Kamila Ruszały zatytułowana „Galicyjski eksodus. Uchodźcy podczas I wojny światowej w monarchii Habsburgów”, jaka ukazała się nakładem krakowskiego wydawnictwa Universitas (Kraków 2020, właściwy rok wydania 2021).

„Książka dr. Kamila Ruszały ‘Galicyjski eksodus. Uchodźcy podczas I wojny światowej w monarchii Habsburgów’ przedstawia mało znane karty z dziejów państwa Habsburgów. Koncentrując się na doświadczeniu wojennego uchodźstwa, autor podkreśla, że stało się ono ‘pierwszym bliskim spotkaniem  mieszkańców tej samej monarchii w jej historii: nigdy wcześniej wschodniogalicyjski Rusin nie spotkał się z Chorwatem czy Słoweńcem, podobnie przeciętny mieszkaniec krajów alpejskich nie widział Rusinów, zdecydowanie rzadko – Polaków, zaś wspomniani Polacy i Rusini nigdy wcześniej nie spotykali Włochów i vice versa…’. Jest to zatem opowieść o międzykulturowych relacjach przedstawicieli ludności tej samej monarchii, a przede wszystkim o zróżnicowanych postawach wobec kryzysu uchodźczego. Autor koncentruje się głównie na losach ludności cywilnej Galicji, skonfrontowanej z mieszkańcami terenów nie dotkniętych bezpośrednio działaniami wojennymi, którzy w rozmaity sposób reagowali na falę przybyszów. Okazuje się, że mechanizmy społeczne pozostały niemal te same, co dodaje pracy Kamila Ruszały walorów aktualności. Warto też podkreślić, że autor korzystał z wielu nieznanych źródeł z archiwów austriackich, czeskich, węgierskich, słoweńskich, ukraińskich i polskich. Praca zasługuje na wyróżnienie ze względu na nowatorskie i wszechstronne ujęcie tematu, sprawne wykorzystanie bogatej bazy źródłowej i ciekawe wnioski badawcze”, napisała Zofia Kunert , członkini jury Nagrody.

Poprzednio o tegorocznego konkursu zostały zgłoszone prace:

– Czapla Beniamin, Antoni Patek. Zegarmistrz królów”, Iskry, Warszawa 2021

– Jagodar Josip, Związki chorwacko-polskie w latach 1918-1965, Universitas, 2022. [Josip Jagodar, Hrvatsko-poljske veze u prvoj polovici i sredinom 20. stoljeća, Despot infinitus, Zagreb 2021]

– „Jeden naród o dwóch sztandarach”. Przymierze polsko-rumuńskie (1918) 1921-1926. Dokumenty i materiały”, pod redakcją naukową Krzysztofa Nowaka i Henryka Walczaka, Polskie Towarzystwo Historyczne, Warszawa 2020 (właściwy rok wydania 2021)

Redakcja „Magazynu Literackiego KSIĄŻKI” zachęca do nadsyłania zgłoszeń do dwudziestej siódmej edycji Nagrody im. prof. Jerzego Skowronka, przyznawanej wydawcom, którzy publikują książki w dziedzinie historii i archiwistyki z szerokiego kręgu zainteresowań badawczych jej patrona.

Kandydatury mogą zgłaszać wydawcy, autorzy, jak też miłośnicy historii.

Termin zgłaszania kandydatur do tegorocznej edycji Nagrody im. prof. Jerzego Skowronka upływa 30 września. Rozpatrywane będą publikacje wydane po 1 stycznia 2021 roku.

Organizatorzy proszą o zgłaszanie propozycji do Nagrody im. prof. Jerzego Skowronka na adres redakcji:

Magazyn Literacki KSIĄŻKI

Mazowiecka 6/8, 00-048 Warszawa,

koniecznie z dopiskiem „Nagroda im. prof. Jerzego Skowronka”.

Prof. Jerzy Skowronek w swojej pracy badawczej zajmował się przede wszystkim historią Polski i krajów bałkańskich w II połowie XVIII i w wieku XIX oraz stosunkami międzynarodowymi w tym okresie. Był też autorem wielu publikacji varsavianistycznych oraz prac z dziejów wojskowości, szczególnie dotyczących powstań narodowych. Związany był z Instytutem Historii Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie przeszedł wszystkie stopnie kariery naukowej – od asystenta do profesora. Przez jedną kadencję był też prorektorem swojej macierzystej uczelni. W roku 1990 został dyrektorem Instytutu Nauk Humanistycznych Wojskowej Akademii Technicznej w Warszawie, a następnie objął funkcję Dyrektora Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych. Zginął 23 lipca 1996 roku w wypadku samochodowym we Francji.

Nagroda im. prof. Jerzego Skowronka zostanie w tym roku przyznana po raz dwudziesty siódmy. Uroczystość wręczenia odbędzie się w trakcie XXX Targów Książki Historycznej w Arkadach Kubickiego na Zamku Królewskim w Warszawie, jakie zaplanowano w dniach 24-27 listopada.

Organizatorem Nagrody im. prof. Jerzego Skowronka jest redakcja „Magazynu Literackiego KSIĄŻKI”, a jej jury składa się z przyjaciół i uczniów patrona nagrody. Od 2015 roku przewodniczącym jury jest prof. dr hab. Jarosław Czubaty, laureat nagrody w roku 2012 za pracę „Księstwo Warszawskie 1807-1815” (Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego).

W skład Kapituły Nagrody im. prof. Jerzego Skowronka w ubiegłym roku wchodzili: prof. Jarosław Czubaty (przewodniczący), dr hab. Martyna Deszczyńska, Piotr Dobrołęcki, prof. Joanna Goszczyńska, Witold Kaliński, Barbara Kramar (sekretarz), Zofia Kunert, prof. Lilla Moroz-Grzelak, prof. Jerzy Zdrada, prof. Bogusław Zieliński oraz dr Andrzej Czesław Żak, a także po raz pierwszy prof. Elżbieta Barbara Zybert. Dr hab. prof. UO Danuta Gibas-Krzak w 2021 roku zawiesiła członkostwo w Jury, gdy Wydawnictwo Naukowe PWN zgłosiło do Nagrody książkę jej autorstwa.

Nagroda im. prof. Jerzego Skowronka otrzymała po raz pierwszy wsparcie finansowe w 2020 roku. Zarząd Stowarzyszenia Autorów i Wydawców Copyright Polska uchwałą z 19 marca 2020 roku przyznał dotację w wysokości 3 tys. zł, z której została sfinansowana gratyfikacja zwycięzców ubiegłorocznej edycji Nagrody, oraz dodatkowo 1 tys. zł na koszty organizacyjne.  W lutym ubiegłego roku Zarząd Stowarzyszenia Autorów i Wydawców Copyright Polska podjął kolejną uchwałę o wsparciu finansowym Nagrody im. prof. Jerzego Skowronka w latach 2021 i 2022.

Stowarzyszenie Autorów i Wydawców Copyright Polska jest pierwszą w Polsce organizacją zbiorowego zarządzania prawami autorskimi działającą wyłącznie na rzecz środowiska wydawniczego, odpowiedzialną za stworzenie i funkcjonowanie systemu ochrony praw autorskich przysługujących wydawcom, powołaną do regulacji rynku licencyjnego w segmencie praw autorskich wydawców i odpowiedzialną za skuteczny pobór opłat reprograficznych i ich podział (repartycję) na rzecz wydawców. Prezesem Stowarzyszenia od 2013 roku jest Barbara Jóźwiak. W grudniu 2019 roku Zarząd Stowarzyszenia przyjął regulamin i utworzył fundusz na rzecz wspierania działalności o charakterze kulturalnym lub edukacyjnym.

W ubiegłym roku laureatami 26. edycji Nagrody im. prof. Jerzego Skowronka zostali ex aequo Andrzej Biernat i Sławomir Górzyński za „Cmentarz Champeaux w Montmorency. Groby Polskie. Cimetière Les Champeaux à Montmorency. Les Tombes Polonais” (Towarzystwo Miłośników Historii. Wydawnictwo DiG, Warszawa 2021) oraz Andrzej Krawczyk za „Czyja jest Bośnia? Krótka historia kraju trzech narodów” (Znak Horyzont, Kraków 2021).