19 września w siedzibie wydawnictwa Stentor odbyło się spotkanie Prezydium Sekcji Wydawców Edukacyjnych PIK z przedstawicielami Zachodniopomorskiego Stowarzyszenia Księgarzy z Jerzym Mechlińskim na czele. Jako gospodarz spotkania dążyłem do tego, by miało ono konstruktywny charakter i by jego przedmiotem była konkretna oferta. Obydwa środowiska mają do siebie zapiekłe żale i bez przełamania się do niczego dobrego nie dojdziemy. Faktem jest bezpornym, iż sprzedaż bezpośrednia do szkół realizowana przez wydawców osłabiła znacznie pozycję księgarzy; faktem jest również, iż znane "nieprawidłowości" zachodzące podczas takiej sprzedaży działają w sumie na niekorzyść wydawców edukacyjnych. Nie sposób też zaprzeczyć, iż w tym roku spora część sprzedaży wróciła do księgarń w wyniku zakazów miejscowych władz. I ostatnia oczywistość - jako wydawcom powinno nam zależeć na istnieniu i rozwoju niezależnej sieci księgarskiej, jako miejsc kulturotwórczych oraz podstawowego miejsca sprzedaży wielu naszych książek. Wychodząc z powyższych założeń, sformułowałem ofertę współpracy opierającą się na analizie dotychczasowych niedostatków. Dla wydawcy największym problemem w bezpośredniej współpracy z księgarniami jest ich duża liczba i małe ilości kupowanych u wydawcy książek; innym problemem są trudności ze ściąganiem należności (delikatnie rzecz ujmując). Dla księgarza z kolei kłopotem jest dotarcie do każdego z wydawców z osobna i brak dostępu do pełnej oferty rynkowej. Hurtownia pełni funkcję "wystawienniczą"; tam na małej powierzchni zgromadzona jest dość duża oferta różnych wydawców. Księgarz za to musi osobiście w niej się pojawić i tam na miejscu robi zakupy. Nie trzeba dodawać, iż hurtownik w naszym systemie jest właścicielem wystawionych u siebie książek - wcześniej nabył je u wydawcy, umawiając się na konkretny termin zapłaty. Ten drobny fakt jest powodem niezliczonych problemów - hurtownik nie przewidzi, które książki i w jakiej ilości zakupi księgarz, płaci wydawcom najsilniejszym, których książki sprzedają się w danym momencie najlepiej. Poszkodowani są najsłabsi. Księgarz detalista jest ostatnim ogniwem w tym łańcuchu wzajemnego kredytowania się. Kupuje w hurtowni nowości, musi mieć u siebie bogatą ofertę, a termin zapłaty faktury jest dla niego za krótki. W rezultacie powszechne niepłacenie jest największą zmorą naszego rynku. Czy jest z tego błędnego koła jakieś wyjście? W przededniu naszego wejścia do Unii Europejskiej spójrzmy na rynek niemiecki i na panujące tam rozwiązania. Księgarnie niemieckie zatrudniają ok. 30 tys. ludzi. Niemiecka Izba liczy 1932 wydawców, 5600 księgarzy, 79 hurtowników. 93 proc. handlu detalicznego książką jest opanowane przez niezależnych księgarzy. Wśród hurtowni dominują dwie, pierwsza z nich ma 50 proc. rynku, druga 38 proc.. 90 proc. zamówień hurtownie te dostarczają księgarzom (na miejsce) w ciągu 24 godzin. Z całej sprzedaży książek jedynie 23 proc. pochodzi ze wszystkich hurtowni! 98 proc. zamówień księgarzy do hurtowni przesyłanych jest elektronicznie. Jedna trzecia księgarń generuje straty, jedna trzecia wychodzi na zero, jedna trzecia ma zyski. Rząd nie dopłaca do księgarń. Podręczniki w Niemczech sprzedawane są do szkół głównie poprzez księgarnie, które dają szkołom maksimum 15 proc. rabatu. 7 proc. całkowitej sprzedaży książek trafia do bibliotek, które otrzymują do 10 proc. rabatu. Niemiecki porządek, prawda? Dane powyższe pochodzą z referatu szefa niemieckiej Izby Księgarzy na targach we Frankfurcie w ubiegłym roku. Podsumujmy: księgarnie dokonują w hurtowniach (elektronicznie!) tylko 23 proc. swoich całkowitych …