W Polsce 11. tydzień 2020 roku przyniósł zamknięcie szkół, galerii handlowych, znacznej części księgarń, a tydzień 12. to coraz mocniejsza izolacja tak księgarń stacjonarnych (i bibliotek), jak i konsumentów. Panel BookScan Polska zanotował w tych dwóch tygodniach (8-21 marca 2020) spadek liczby sprzedanych egzemplarzy o 23 proc. i wartości sprzedaży o 28 proc. względem beztroskich czasów z tygodni 9. i 10. br. Generalnie na rynkach, na których działa BookScan sprzedaż książek po nowym roku układa się podobnie, co widać na wykresie poniżej (tutaj tylko rynki z Europy) i wszędzie tygodnie 9-10 roku 2020 jako swoisty schyłek ery przedwirusowej są dobrym punktem odniesienia (za wyjątkiem Wielkiej Brytanii, gdzie z powodu The Book Day dobrym punktem odniesienia są tygodnie 7-8).
Wielkość sprzedaży w tys. egzemplarzy (K) mierzona w panelu BookScan w Wielkiej Brytanii, Hiszpanii, Włoszech i Irlandii w tygodniach 1-12 2020 roku.
Jak widać, z początkiem roku obserwujemy pogwiazdkowe wypłaszczenie, jedynie w Hiszpanii pierwszy tydzień nowego roku ciągle jeszcze przypominał gwiazdkę 2019. W Wielkiej Brytanii w tygodniu 10. mieliśmy The Book Day, a w tygodniu 11. rząd ogłosił, że księgarnie i biblioteki będą zamykane, co spowodowało widoczny wzrost sprzedaży w tygodniu 12. W Irlandii praktycznie nic się nie dzieje… Hiszpania i Włochy od tygodnia 12. są właściwie sparaliżowane.
Jeśli spojrzymy na podobny wykres dla Polski, to widać, że pod względem sprzedaży egzemplarzowej jesteśmy gdzieś w „pół drogi” pomiędzy branżami z Wysp i z południa Europy (spadek o 23 proc.). Poza tym w Polsce lekko spadły także średnie ceny detaliczne ASP, a spadek panelu w tygodniach 11-12 względem tygodni 9-10 wartościowo wyniósł około 28 proc.
F jak Fiction
Kupiliśmy mniej książek w kategorii Fiction. Kupiliśmy dużo mniej Blanki Lipińskiej, bo część księgarń już była zamknięta, ale być może efekt ekranizacji słabnie. To się przekłada na mniejszą wartość całego top 10 w zakresie Fiction. Mieliśmy w tygodniach 11-12 także mniej „Wiedźmina”, który jest wystawiony do sprzedaży w cenie okładkowej 49,90 zł w miękkiej oprawie, co powoduje, że w zakresie top 10 średnia cena okładkowa spadła. Ponieważ rabaty na „Wiedźmina” były wysokie, a było go mniej, to średnie rabaty powinny były lekko spadać, a wzrosły (z 31 proc. w tygodniach 9-10 do 34 proc. w tygodniach 11-12). Obserwujemy też duży rozstrzał cen okładkowych (od 29,90 zł do 49,90 zł) w kategorii Fiction. Miks tytułów bez większych zmian. Odnotujmy nowość B.A. Paris („Dylemat”) na pierwszym miejscu zestawienia.
Całe podsumowanie, łącznie z zestawieniami Non-fiction i dla dzieci, ukaże się w najbliższym wydaniu dwutygodnika “Biblioteka Analiz”.
Panel BookScan Polska Nielsena działa w kanale księgarskim w Polsce od lipca 2018 roku. Pokrywa mniej więcej 10 -15 proc. rynku księgarskiego (sieci księgarskie oraz księgarnie internetowe). Dane do Bookscan Polska dostarcza około 300 księgarń stacjonarnych (BookBook, Bookszpan, Książnica Polska, Między Kartkami, Świat Książki) i dwie księgarnie on-line (Taniaksiazka.pl i Swiatksiazki.pl). Łącznie w tym kanale Nielsen obserwuje ponad 10 mln transakcji rocznie, gdzie średnia cena detaliczna książki drukowanej wynosi blisko 25 zł brutto.
Model Bookscan jest ten sam w 11 krajach: informacje pochodzą z kas fiskalnych, badany jest popyt krajowy (eksport książek nie jest analizowany) i rynek nabywcy indywidualnego (sprzedaż b2b do bibliotek, szkół etc. nie wchodzi do zestawień).
Dodatkowo Nielsen w Polsce posiada dane o sprzedaży w kanale „marketowym” (sieci marketów, dyskontów, kiosków czy stacji benzynowych), przy czym obecnie sprzedaż z kanału marketowego nie jest łączona z panelem księgarskim i nie wchodzi do prezentowanych tu zestawień.
